Шырав: кăпăл

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
проушина (напр. у топора, железной лопаты)

2.
шляпка гвоздя

II. подр. —
о полном отделении, отпадении от чего-л.
пичке тĕпĕ кăпăл тухса ӳкрĕ — дно бочки вывалилось
атă кĕлли кăпăлах хăпăнса ӳкрĕ — подметка у сапога отвалилась

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(кы̆бы̆л), подр. быстрому отвалу. Орау. Лаша ура тупанне пăрланса хытса ларнă юра (снег) шаккарăм та, кăпăлах хăйпăнса ӳкрĕ (отвалилось сразу всё, целиком). Сред. Юм. Кăпăлл хăпăнса ӳкет: урапа кăлтăрмаç шăлĕсĕм тухса ӳкнине, кĕçĕ шатри хупписем хăпăнса ӳкнине çапла калаççĕ.

(кŏбŏл, кы̆бы̆л), проух (дудка у топора, заступа, железной лопаты и пр.), куда вставляется черен. Трхбл. Саступ кăпăлĕ, проух заступа. Нюш-к. Так же: ийĕ кăпăлĕ, тăкçа кăпăлĕ. Зап. ВНО. Кăпăл, ыйă кăпăлĕ. МПП. Пуртă кăпăлне тимĕртен тăваççĕ. Хорачка: орлы̆ п̚ила кŏбŏлы̆ (обхват). Орау. Пуртă кăпăлĕ çĕмĕрлнĕ-ха манăн, авăрне тытмаcть; тимĕрçе каяс пулать. Ст. Чек. Пуртă кăпăлĕ. Тюрл. Соха тимĕр кăпăлĕ (проух сошника). || Шляпка гвоздя. Якейк. Кăпăл (кы̃бы̃л) тесе, пăта пуçне калаççĕ (иначе «пăта шĕлепки»). || N. Кăпăл — шерече, шăрçа ярăмĕ вĕçĕнчи.

Çавăн пекех пăхăр:

кăпăклан кăпăклантар кăпăклат кăпăклаттар « кăпăл » кăпăл-капăл кăпăлă кăпăллă кăпăлт кăпăлчал