Шырав: кĕрле

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
шуметь, гудеть, рокотать
грохотать
бурлить, бушевать
музыка кĕрлесе кайрĕ — грянула музыка
вăрман кĕрлет — сильно шумит лес
пуху кĕрлет — собрание бурлит
мотор кĕрлет — мотор рокочет
çурхи шыв кĕрлет — бурлят весенние воды

2. перен.
греметь
унăн ячĕ пур çĕрте те кĕрлет — его имя гремит повсюду

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

шуметь, кипеть, пениться

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(к'ӧ̆_рл'э, _кэ̆_рл'э), шуметь. Сред. Юм. Пăрахут иртсе кайнă чôхне, хăй кôрăнмасан та, кĕрлени илтĕнет. N. Вут шыв айĕнчен каллах кĕрлесе çунса карĕ, тет. КС. Çурт (строение) çуннă чухне кĕрлесе, шатăртатса çунать. Альш. Хыпать (огонь) хайхи урамăн леш енне те. Каять кĕрлесе вăл енĕ те. КС. Шыв кĕрлесе юхать («водопад, сильный эвук»). Хĕн-хур. 203. Шур Чĕмпĕр хули кĕрлет хăй майпе... кунта тĕрлĕ шав... кĕрлет чан сасси. ДФФ. Унта сăрт айккинчен пĕр вăйлă çăл кĕрлесе юхса тухать; шывĕ сивĕ. Капк. Тулта çанталăк кĕрлет, ай тур-тур! N. Çил кĕрлесе вĕрет (самый сильный, с ревом). N. Кĕлте кӳртнĕ чух ялта урапа кĕрленĕ сас анчах илтĕнет. Чув. пр. о пог. 90. Сăмавар кĕрлесен, çăмăр пулат. Если самовар шумит, будет дождь. Шорк. Вăйлă çил тохнă та, вăрман кĕрлесе анчах ларать. N. Тупă сасси пĕр чарăнмасар кĕрлесе тăрать. Орау. Паян ир çăмăр хыт чашлаттарчĕ-çке! çурт тăррисем (железные крыши) аслати пек кĕрлерĕç. 93 çул, 11. Хаяррăн кĕрлекен тинĕс тĕлĕнче çамăр пĕлĕчĕсем хуп-хура ушкăнăн çакăнса тăнă. N. † Кĕтӳ килет кĕрлесе, хура ĕне килет мĕкĕрсе. (Хĕр йĕрри). Истор. Хай хрантсуссем, кĕрлесе, Мускава кĕрсе тулнă. КАХ. Пире килĕшпе чипер кĕрлесе (хорошо, весело) пурăнма пар, çырлах! (Хĕрт-сурт пăтти). Карамыш. Айроплан (или: яроплан) кĕрлет. Аэроплан шумит. N. Туй ачисем кĕрлесе те çитрĕç (подошли с шумом).

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«шуметь», «гудеть», «грохотать», «завывать» (о ветре), «греметь» (о громе); тат. гӳрле «греметь»; гӳр «гром»; тур. гӳрле, туркм. гӳррӳлде, азерб. курулда, ног. гӳрилде, тат. гӧрлә, башк. гӧрӧлдә, уйг. гӳрӳлди «греметь», «грохотать». Происходит от кĕр, кӳр — звукоподражания сильному и резкому шуму, грому.

Çавăн пекех пăхăр:

кĕрлĕ-çурлă кĕрлĕ-хĕллĕ кĕрлĕх кĕрлĕхлĕ « кĕрле » кĕрлев кĕрлевĕк кĕрлевкĕ кĕрлевлĕ кĕрлек