Шырав: пасар

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
базар

базарный
кĕнеке пасарĕ — книжный базар
колхоз пасарĕ — колхозный базар
вырсарникун пасарĕ —воскресный базар
пасар кунĕ — базарный день
пасара тавар кăлар — вынести, вывезти товар на базар
пасар ту — 1) торговать 2) перен. галдеть, шуметь
Пасар çулĕ çинче курăк ӳсмест. — погов. Дорога на базар не зарастает травой.

2. уст.
фабричный
покупной
пасар пирĕ — фабричное полотно
пасар çиппи — фабричные нитки

◊
кайăк пасарĕ — птичий базар

II. глаг.

индеветь, покрываться инеем
кантăк пасарса ларнă — окно заиндевело
пасарнă турат — заиндевевший сук

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

базар
пасара — на базар
пасарта — на базаре
пасартан — с базара
лашана пасараллахах тăратар — давайте поставим лошадь совсем близко к самому базару
ернекун пасарĕ – базар в пятницу

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

покрываться инеем. Ст. Чек. N. Пур-пур йывăç пасарат, пуш (= пушăт) йывăççи пасармас. (Вăл та пулин ĕне мăйраки). N. Унăн хӳри-çилхи пасарнă. Т. II. Загадки. Мĕн пасарин пасарĕ, пушăт йывăççи пасармĕ. (Ĕне мăйраки) Сред. Юм. Алăк кочĕ пасарнă. На дверях около щели зимой бывает иней, это и называют пасарнă. N. Пысăк çуртсем вырăнне, мана пасарнă йывăçсем курăнаççĕ. Изамб. Т. Манăн кĕрĕк çухи пасарчĕ.

(пазар), базар, рынок. Пшкрт: ста ђаjза? — пазар т̚ума ђаjза (на базар). Ib. э_с пазара анзатνи^ы? Орау. Пасара кайса килем-ха, мĕн шухăш кĕрĕ! (т. е. схожу в уборную). Ib. Уксак Яккупа арăмĕ пасаралла лăкăштатрĕç. Ib. Мĕн кунта эсĕр пасар пек тем те салатса пăрахнă. Ib. Кăшт тухса кайма çук, ку ачапча, пӳрте туххăм пасар пек тăваççĕ (наводят беспорядок). Якейк. Пасара наччас кайса килтĕм. Бес. чув. Пурте: ыран пасар вăйлă пулмалла, тесе çӳреççĕ. N. Пасар çумрах. Тет. Пасар саланиччен, пасара кайса килетĕн пулĕ. Эпер çур. çĕршыв. 18. Пирĕн ялта пасар ялан пулмасть. Аслă праçниксенче çеç, суту-илӳ тăвакансем чиркӳ умне таварсене илсе тухаççĕ те, пасар пекки пулать. Ядр. † Пасар йĕки çĕн йĕке, кустармасăр сас ярать. N. Пасара ан, итти на базар. Букв. Çитес пасар валли.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«базар», «рынок»; азерб., туркм., уйг., кирг., казах., к. калп., ног., хак., башк., тат. базар, узб. бозор, тув. базаар, якут. баhаар «базар», «рынок». Из перс. (базар) и араб., перс. «рынок», «базар»; «торговля». Хотя русские заимствовали это слово из тюркских языков или непосредственно из персидского, но все же чуваши могли заимствовать его из русск. яз., иначе в начальном слоге слова мы имели бы у или ы.

Çавăн пекех пăхăр:

пасăпка пасăр пасăртанпа пасăртаньăпак « пасар » пасар çăнăхĕ пасар çимĕçĕ пасар çиппи пасар çохăрни пасар çохăрт