Шырав: сарăмсăр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
внезапный, неожиданный, непредвиденный

внезапно, неожиданно, непредвиденно
сарăмсăр тĕл-пулу — неожиданная встреча
сарăмсăр чăрмав — непредвиденное затруднение
вăл сарăмсăр вилчĕ — он скоропостижно скончался

2.
нечаянный, случайный, неумышленный, непреднамеренный

нечаянно, случайно, неумышленно, непреднамеренно
сарăмсăр лектер — задеть нечаянно
Сарăмсăр кушак та хăйма çинĕ, тет. — погов. шутл. Нечаянно и кошка сметану съест.

3.
напрасный, бесполезный, безуспешный, пустой

напрасно, бесполезно, безуспешно
попусту, понапрасну разг.
ăна калани сарăмсăр — бесполезно ему говорить
укçа сарăмсăр сая кайрĕ — деньги пропали напрасно

4.
незаметный, неприметный
тайный

незаметно, неприметно
тайно
исподволь
сарăмсăр сăмах вăлт — выпытывать что-л. исподволь

5.
неудачный, неуместный, несуразный

неудачно, неуместно, несуразно
сарăмсăр ыйту — неуместный вопрос
сарăмсăр каласа хур — сказать что-л. несуразное

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(-зы̆р), попусту, напрасно. Курм. † Вă(л)та хулли пак кĕлетке пор; сарăмсăр сая кайминччĕ, сая каяс сасси пор. Слеп. Ах, улиçĕм, сар ули, сăпаççипах туя исе килнĕшĕн, сарăмсăр сая кайминччĕ. ЙФН. † Пĕр çулхи хулă пак кĕлеткемччĕ, сарăмсăр сая кайминччĕ, сая каяс сасси пор. || Бестолковый. Ст. Чек. Ку сарăмсăр çын пулĕ ахăр, çын каланине пĕрте хăлхана чикмес. || Нечаянно, случайно, неожиданно. Н. Карм. Сарăмсăр, нечаянно, асăрхамасăр. Сĕт-к. Эп сана патакпа йори тивартрăм-и-ке мĕн, сарăмсăр польч. КС. Эп ăна сарăмсăр пушăпа пуçĕнчен тивертрĕм. Хорачка. Сарăмсăрах (неожиданно) кисе яртăм (или: килтĕм) сан патня. N. Çынна сарăмсăр вĕлерни (нечаянно). Икково. Сарăмсăр кошак та хăйма çать (= çиет). Сарăмсăр чăх та пăсарать. (Послов.). Якейк. Ан ятла уш, сарăмсăр ӳкертĕм, ӳкерес тесе ӳкермен те... Ib. † Сар мăйăр пак сăнăм порч, сарăмсăр сая каясран йăмăк похса хоринччĕ. Яжутк. Çава, çурла сарăмсăр ачасене касасран, турă, сыхла, теççĕ. (Моленье). Кан. Пирĕн хушăра сарăмсăр, сасартăк вилсе каякансем те сахалах мар. || Шибач. Сарăмсăр вилĕм, скоропостижная смерть. N. Сарăмсăр вилĕме кĕтмесĕр, порнăç çинчен щотлаç поль. || Тайно, без извещения, не оповещая. Городище.

Çавăн пекех пăхăр:

сарăм сарăм варă сарăмлă сарăмла « сарăмсăр » сарăн сарăнтар сарăп сарăплă сарăплăх