Шырав: саркалан

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
раскинуться
расстилаться
хуласем шыв хĕррипе саркаланса лараççĕ — города расположились вдоль реки

2.
топорщиться, дыбиться
топыриться прост.
унăн кĕрĕк арки саркаланса тăрать — полы полушубка у него топорщатся

3.
распушиться, вздыбить перья (о птицах)
чăх саркаланнă — курица распушилась

4.
идти,
двигаться размашистым шагом, покачиваясь (из стороны в сторону)
саркаланса утă çул — размашисто косить сено

5.
располагаться привольно, свободно
саркаланса лар — сидеть развалившись
саркаланса вырт — разлечься

6.
расти привольно, раскидисто
красоваться, быть во цвете (лет, сил и т. п.)
сарă чечек пулăттăм, саркаланса ларăттăм — фольк. стать бы мне желтым цветком и красоваться

7.
кичиться, задаваться, важничать
саркаланса çӳре — важничать, заносчиво держать себя

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(-га-), расстилаться, распуститься, распластаться. Пазух. Хуралă чĕрçитти пулăттăм, çаксан, саркаланса тăрăттăм. N. † Арман чулĕ çĕкличчен, сарă чечек пулас мĕн, саркаланса ларас мĕн. Сред. Юм. Мĕн, саркаланса ларса, ху çиç ик çын вырне йышăнса ларан эс. Янтик. N. Икĕ ача, сарă ура, саркаланса ут çулать. Юрк. † Пирĕн аттенĕн сарă чăххи кашни ирсерен саркаланат. N. † Каччă алли тивнĕ пулсан, авкаланĕ хура çĕлен пек, каччă алли тивмен пулсан, саркаланĕ сарă-кайăк пек. Ала 99°. † Хорăнкасси арăмсем саркаланса йорлаççĕ. Юрк. Саркаланса вĕсем юрлаççĕ (кукушки). Я. Турх. Кĕтне шывĕ ман умра саркаланайса юхать; кашлатакан хумăшра ярăнайса пул(ă) вылять. Якейк. † Тăхлач корки сар корка, саркаланса ĕçер-хе (свободно, как хочется нам). N. † Сар утçăм килет саркаланса. N. Арăмĕ: упăшкам суккăр, курмас ку, тесе, хăйĕн тусне чĕнсе килсе, тем пек саркалана пуçларĕ, тет (думая, что муж слеп и не видит). Янтик. Мĕн саркаланса çӳрен çак эс, саркаланчăк (непоседа)! Пӳрте тăвăрлатăн. || Важничать. ППТ. Тата хăшĕ калăм кунĕ типĕ пулсан, çарамас çӳренĕ чухне хĕрлĕ кĕпепе саркаланса çӳреме: хĕрлĕ кĕпе илсе пар, тесе, аптăратаççĕ (надоедают просьбами). ЧС. Ăшă пулсан, урамра саркаланса çӳреме тесе, хĕрлĕ кĕпесем, картуссем, шăлаварсем илтереççĕ. Юрк. Саркаланма сарă тăлăп, ăна атте туса паман, ăна упăшкам туса панă. Янбулат. † Саркаланма мĕн лайăх, сарă тăлăп пит лайăх. || Ст. Шаймурз. † Лутра-ях та хĕрсем, сарă хĕрсем, саркаланат савни умĕнче.

Çавăн пекех пăхăр:

саркавай сарказм сарказмлă саркала « саркалан » саркалантар саркаланчăк Саркамăш саркома саркофаг