Шырав: тĕршĕн

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
съеживаться, свертываться, сжиматься
скрючиваться прост.
сивĕпе тĕршĕнсе лар — сидеть, съежившись от холода
тĕршĕнсе вырт — лежать скрючившись
тĕршĕнсе тăр — стоять сгорбившись
вăл ватăлнипе тĕршĕннĕ — он ссутулился от старости

2.
прислоняться, прижиматься
притулиться разг.
пĕр-пĕрин çумне тĕршĕн — прижаться, прильнуть друг к другу
кăмака çумне тĕршĕн — прислониться к печке

3.
пригибаться, нагибаться, наклоняться
çĕр çумнелле тĕршĕн — пригнуться к земле

4.
валиться, падать (от изнеможения)
çĕре тĕршĕнсе — ан повалиться на землю

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

ежиться, сьеживаться. ЧС. Кайран вара хай луç çавăтсан та, хĕнесен те, пĕрех утмасть, тĕршĕнсе анчах тăра пуçларĕ. Сунт. 1929. Шăннипе тĕршĕнсе выртса пыраттăм. Хурамал. Сивĕре йытă тĕршĕнсе выртать (= хутланса). Собр. Вăрăм чăрăш тăрринче чăпар куксем авăтаççĕ. Хамăр тăвансем килнĕ чухне сарла-сарла авăтаççĕ. Çичĕ ютсем килнĕ чухне тĕршĕне-тĕршĕне авăтаççĕ. ЧС. Тете лаша çинелле пăхрĕ те: чăнах, ку тăма та ĕлĕкхин пек тăмасть, тĕршĕнсех пырса тăрать, терĕ. РЖС З. Çав хурал-тăра пĕр кĕтессинче йытăсем тĕршĕнсе выртнă. N. Вĕсем пурте лайăхрах вырăн йышăнас тесе, пĕр-пĕрне хĕстерсе çырма хĕрнелле тĕршĕннĕ. Пшкрт. Хот тĕршĕнсе выртат. О сохр. здор. Çыннисем хăйсем ялан тĕтĕм тивесрен аялалла тĕршĕнеççĕ. Баран. 43. Выртсан выртсан тата хытăрах тĕршĕнет. || Четыре пути. Выльăх савсан епле çын патнелле тĕршĕнет, епле çуланать. Сред. Юм. Çăмăр вăйлă çăва пуçларĕ те, сорăхсĕм порте пĕр çĕрелле тĕршĕнчĕç. Ачач 26. Хăй акă юрă кĕнекине тытать те, чӳрече тĕлĕнче тӳшек çумне тĕршĕнсе ларса, пĕрре урамалла пăхать, тепре — кĕнеки çине. Альш. Авалхи плант çинче курăнать: пĕрин хыçне тепĕри (один на задах другого поселились) епле тĕршĕне-тĕршĕне кĕрсе ларни. || Укрываться. N. Чулсем çумне тĕршĕнеççĕ (укрываются).

Çавăн пекех пăхăр:

тĕртсе яр тĕрттер тĕрш тĕршĕ « тĕршĕн » тĕршĕнчĕк тĕрья тĕс тĕс кĕр тĕс пар