Шырав: тĕшĕр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
мять, топтать
травить
курăка тĕшĕр — топтать траву
тулла выльăхсем тĕшĕрнĕ — пшеницу потравил скот

2.
рушить, крушить, сокрушать, валить
пĕрре çапса тĕшĕрсе антар — свалить одним ударом

3. перен.
громить, уничтожать
тăшмана тĕшĕр — громить врага

4. разг.
уплетать, есть жадно
пожирать прост.
ĕнесем клевера тĕшĕреççĕ — коровы с аппетитом поедают, едят клевер
çăвар тулли тĕшĕр — уминать за обе щеки

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

мять. Альш. Хорачка. Олăм тĕшĕр (мять, напр. для корма скоту). СПВВ. АС. Тĕшĕрсе тăкнă = ахаль тап-таса тăкнă. Сред. Юм. Ыраша тĕшĕрсе тăкнă (потравили, смяли). Хурамал. Выльăхсем тырра тĕшĕрсе пĕтернĕ (= тап-таса пĕтернĕ). || Положить в лоск. Чист. Сунт. Анасем урлă тусан кăларса вăл çынна пĕр самантрах хуса çитсе тĕшĕрсе ӳкерчĕ. || Свалить. Сред. Юм. Ута тĕшĕрейсе антарчĕ, çавăн чол нăмай антараççĕ-и ôна? Б. Крышки, Яндоуши. Тĕшĕрсе ан, свалиться. || Бить. Ст. Чек. Тĕшĕрет, хĕнесе ӳкерет. || Есть (о скотине). Ст. Чек. Тĕшĕрет — нумай çиет. А.-п. й. 69. Ерхипĕн хура ĕни пырать те, чустана кавлесе тĕшĕрмех тытăнать. Ib. 112. Кĕркури кайсанах, лешсем кĕсрене туртса антараççĕ те, тĕшĕрсе те яраççĕ.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «ронять», «дать упасть»; 2. «опрокидывать», «низвергать»; 3. «топтать», «травить (хлеба на корню)»; тат. тӧшер, башк. тӧшӧр, уйг. чӳшӳр, др. тюрк., кирг. тӳшӳр, казах.. тӳсир, алт. И, тув., туркм. тӳжӳр, кумык. тюшӳр, тур., тат. дӳшӳр, якут. тӳhэр «ронять», «сбрасывать», «спускать»; кроме того, в др. тюрк. (енис), тур., тат., башк., тув. «свергать»,, «низвергать». Происходит от того же корня, что и др. тюрк., кирг., алт. В тӳш, узб. туш, азерб., тур., туркм., тув. дӳш, якут. тӳс «падать», «спускаться»; В. А. Гордлевский производит от ст. тур. дӳш «попасться на зубок» (II, 171).

Çавăн пекех пăхăр:

тĕшĕкле тĕшĕле тĕшĕлен тĕшĕлеттер « тĕшĕр » тĕшĕрĕл тĕшĕрт тĕшĕрттер тĕшек тĕшер