Шырав: тай

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I. глаг.

1.
клонить, наклонять, нагибать, сгибать, склонять
çил йывăçсене тайать — ветер клонит деревья
пуç тай —
1) наклонить, склонить голову (набок)
ача пуçне тайса çывăрса кайрĕ — ребенок уснул, склонив голову набок
2) кланяться, приветствовать с поклоном
вăл пире аякранах пуç тайрĕ — он приветствовал нас, кивнув издали
3) склонять, преклонять голову
ялав умĕнче пуç тай — склонить голову перед знаменем

2.
весить, тянуть
быть весомым
сысна çури çур пăт тайрĕ — поросенок потянул на полпуда

3.
затворять, закрывать, притворять, прикрывать
алăк тай — прикрыть дверь
кăмака питлĕхне тай — притворить заслонку печи

4.
склонить, уговорить, перетянуть (на свою сторону)

◊
тай кантри — растяжка (в ткацком станке)
тай кĕсъе — полный карман
сывлăша тайса итле — слушать затаив дыхание
кĕрешсе тайса ил — одолеть в борьбе, победить

II.
то же, что тавай

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

неизв. сл. в заумной песне. Собр. Вăш-вăш, чăваш, тай-тай Танила, Таниланăн кăмăлĕ пуçĕнчи сар çӳçĕ çинче ларать, майту, майту, майне кӳнĕ чух, вăрăм вырăс килетĕ, тепĕр ĕç пулăшса хăварат.

встреч, в сложении: тай кантри.

встреч. в соединении: тай кăсье.

то же, что туй, медь?

давай (русск.). Орбаш. Кайсан-кайсан, вăлсам канма ларнă. Ашшĕ каланă хĕрне: хĕрĕм, тай хай пашалува (т. е. ту лепешку), çиер, тенĕ.

(таj), наклонить, склонить. ГТТ. Пуçна тай-ха, эп сана пӳскепе лĕпкерен перем (я тебя ударю мячом по темени). N. Пуçне тая-тая кĕл-тума тытăнать. N. Чонтан-вартан йоратса, поçа санăн енеле тайса. N. † Ватăсем пуррине пĕлнĕ пулсан çамрăк пуçа тайса кĕрес-мĕн. ЧП. Çыр хĕрринчи çырласем пуçне тайса лараççĕ. Дик. леб. ЗЗ. Çемçе мăк çине выртать, пуçне тунката çине таять. Пазух. Тăван, сирĕн ĕçкĕр-çикĕр пит хаяр-çке, пирĕн урасене таять-çке (подкашивает). || Скосить, подкосить. Янтик. † Йĕс сĕтелне аврăмăр, пăхăр урине тайрăмăр (скосили). || Сломить силу (чью). N. Вăй-хăватне (их) тайрĕ. N. Вăйлă çынпа ан тавлаш, вăл сана тайса илмелле ан пултăр. || Весить, иметь вес. N. Пин мина таякан ылттăн щит. N. Тата аллă дидрахма туртакан (в рукоп. таякан) пĕр ылттăн савăт куртăм. Сред. Юм.

Çавăн пекех пăхăр:

таинство таить таиться таитяне « тай » тай кăсье тай кантри тай хуран тай шакки тайă