Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
вкусный

вкусно
тутлă апат-çимĕç —лакомства
тутлă мар — 1) невкусный 2) невкусно
тутлă çиме юратакан — лакомка, сластена
тутлă çи — вкусно питаться
тутлă çитер — кормить вкусно
апачĕ тутлă пултăр! — приятного аппетита!
Ху туни тутлă пулĕ, янти йӳçĕ пулĕ. — погов. Сам приготовишь — покажется вкуснее, чем готовое.
Ĕç йывăр пулсан, çиме тутлă. — погов. Работа трудна, так и еда вкусна.

2.
сладкий

сладко
тутлă улма — сладкое яблоко

3.
ароматный, душистый, приятный

ароматно, приятно
тутлă супăнь — душистое мыло
тутлă шăршлă чечек — благоухающий цветок
тутлă шăршă кĕрет — приятно пахнет

4.
пресный (приготовленный без дрожжей)
тутлă икерчĕ — 1) вкусные блины 2) пресные блины
тутлă чуста — пресное тесто

5.
свежий (неквашеный)
тутлă купăста яшки — щи из свежей капусты

6. перен.
доставляющий удовольствие, сладкий, приятный

сладко, приятно
тутлă ĕмĕт — сладкие мечты
тутлă канăç — приятный отдых
тутлă ыйхă — сладкий сон
тутлă çывăр — сладко спать

◊
тутлă кăшман — 1) брюква 2) диал. свекла
тутлă тымар — бот. солодка, лакрица, лакричник
тутлă хăйма — сливки

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(тутлы̆), сладкий; вкусный. N. Тепĕр пуçĕнче тутлă шерепет ларать. N. Улмисем (у антоновки) шултăра, çутă-симĕс, йăлтăртакан хупăллă. Тути тутлăрах уçă, эрех шăршиллă. N. Сим-пылне ĕçсен, ӳсĕр пулмалла, тутлă шерепетне ĕçсен, тутлă чĕлхе-çăварпа калаçмалла. Ой-к. Пичи пичĕке, хулхи тачăка, шӳрпи тутлă (смеются над „пичче“). Ёрдово. † Варăм-тона карăшĕ вăрăм корăк йоратать; эпир хамăр та çавăн пек, тутлă апатсем йорататпăр. Т. II. Загадки. Аллăм туни тăп-тутлă, йытта парсан, вăл çимест, кушака парсан, кушак çимест. (Тăвар). С.-Устье. Тутлăран тутлă мĕн пур? (Ыйхă). Кĕвĕсем. Вăратрăм, вăратрăм — вăранмарăр, сан ăйху манран тутлă иккен. N. Эпир кунтан кайсассăн, пылтан та тутлăрах пурăнăпăр. || Приятный (о запахе). Панклеи. Ман омра пĕр лайăх, тутлă шăршă кĕрекен çын тăрать. N. Ăçта ан пыр, пур çĕрте те тутлă шăршă калама çук тапать. || В перен. см. N. Тутлă ырăлăхне кĕме тивĕçлĕ ту мана. Альш. Тутлă чĕлхе-çăвара пыл витмес. N. Асăнатăп, витенетĕп тутлă чĕлхемпе. Н. Лебеж. Спаççипă, атте, спаççипă, анне, тутлă чĕлхӳпе ырă сăмахна. Пазух. Сирĕн пек ырă çын, ай, умĕнче тата тутлă чĕлхем, ай, çитмерĕ. || Пресный. Собр. Тутлă тулă туна шăмми, тула хурсан йытă çимĕ. (Тăвар). N. Тутлă чуста, пресное. Яргуньк. † Пирĕн килемея юримасассан кукăль пак кукăрлĕ, тутлă тул пак хытĕ-ха. (Свад. п.). || Свежий (о капусте). Орау. Куккăль йӳç купăстаран турăр-и? — çук, пĕр виç купăста пуç пурччĕ те, тутлă купăстаран турăмăр. || Приятно. N. Эй юратнă тăванăмсем, эпĕ сирĕнпе пĕрле тутлă калаçнисене астуса асăнăрсам мана. || Сласть, сладкое. Истор. Тутла тутанса пăхсан, никам та йӳççе юратмасть. Сред. Юм. Тутла пăхать. Любит есть сладко. Шинар-п. Кам та пулин пĕрре тутла вĕренсен, тепĕр хут йӳççе пăхмаçть çав. Чураль-к. Турчăка тăринче тутли тăрĕ.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

тәмле

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[tu'tlo]
bon(gust)a
тутлă апат-çимĕç — bongusta manĝ(aĵ)o
тутлă мар — malbona, malbongusta
тутлă çитер — bone manĝigi
апачĕ тутлă пултăр! — bonan apetiton!
ыйхи тутлă ыйхă — bonan nokton (via dormo estu dolĉa)
тутлă супăнь — aroma sapo

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«вкусный», «сладкий»; тат., башк., тур., к. калп. татлы, уйг. татлик, Замахш. татлык, тефс. XII—XIII вв. татлыг, татлуғ, татлу, кирг. mammy, казах. тәтти, АФТ датлу(ғ) «вкусный», «сладкий». Образовано от тутă «вкус» (см.).

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

пылак; тăварлă мар. Йӳçĕтмен хăймаран тунă тутлă (пылак) çупа Парижское тиекен çăва тăварламаççĕ [Франкфурт 1913:29]; <…> унтан (святой кӳлĕрен. – Э.Ф.) монахсем халĕ те тутлă (тăварлă мар) шыв илсе усă курса пурăнаççĕ [Избранные (январь) 1904:20].

Çавăн пекех пăхăр: