1.
дорогой, дорогостоящий
высокий (о цене)
дорого
хаклă пурнăç — дороговизна
хаклă тавар — дорогой товар
хаклă хак — высокая цена
хаклă мамăк тир — дорогие меха
хаклă ыйт — запрашивать дорого
хакла ил — покупать по высокой цене, переплачивать
хакла пар — продавать по высокой цене
хакла сут — продавать по высокой цене
ку холодильник лешĕнчен хаклă — этот холодильник дороже того
костюм маншăн ытла хаклă — костюм слишком дорог для меня
2.
ценный, с обозначенной ценой
хаклă посылка — ценная посылка
хаклă хутсем — ценные бумаги
3. перен.
дорогой, дорого достающийся
хаклă çĕнтерӳ — дорогая победа
хакла лар! —
1) обойтись дорого, стоить для кого-л. больших денег
2) обойтись дорого, стоить больших усилий, жертв
4. перен.
дорогой, ценный, важный
дорого, ценно, важно
хаклă сĕнӳ — ценное предложение
ку кĕнеке маншăн темрен те хаклăрах — эта книга для меня дороже всего
хаклă йышши чулсем — драгоценные камни
Мĕн кирлĕ, çавă хаклă. — погов. То дорого, что нужно.
Парни мар, юратни хаклă. — погов. Не дорог подарок, а дорога любовь.
Ырă кӳршĕ хурăнташран хаклăрах. — погов. Добрый сосед дороже родни.
Тырринчен улăмĕ хаклăрах. (Пыл карасĕ). — загадка Солома дороже зерна. (Соты).
5.
дорогой, любезный, милый
хаклă тусăм! — дорогой дружочек!
(хаклы̆), дорогой, драгоценный, ценный. N. Хаклă йышши чулсем: алмаз, яхонт, рубин, изумруд. НР. † Мăн çул урлă ку енче нимрен хаклă савни пур. За большой дорогой, на этой стороне (Волги) живет милый, который мне дороже всех || Дорого. N. Ытла хаклă ыйтатăн. Менча Ч. Илес япалăна йӳне илме парăсăнччĕ, тет; сутас япалăна хакла сутма парăсăнччĕ, тет. (Из моленья). Орау. Эпĕ санран хаклăраха (не так резко, как хакла) сутрăм (но: çук, вăл санран хакла сутрĕ). N. Çĕр сахал пулсассăн та, пурăнăç хакла юлсассăн та, сирĕн пурăнăç ăнса пырĕ. N. Çĕр ĕçпе пурăнакан çын тенĕ ята пит хакла хунă. Ал. цв. Хăйĕн таварĕсене вăл виç хут хакла сутса пырать, ют таварсене виçĕ хут йӳне илсе пырать. Сборн. по мед. Çавсемшĕн пуриншĕн те укçа нумай каять, çавăнпа ача пăхакан хăш-хăш пысăк çурт пит хакла ларать. Мижули. Какой сан патна пыма, хамăрăн ĕç халь конне хакла ларать, тенĕ. Ib. Манăн халь сансăр пуçне те ĕç нăмай, кунне хакла ларать, тенĕ. N. Хакла сут, дорого продать. N. Çавăнпа та хресченсене ку çĕршĕн тӳлес парăм ытла хакла çитнĕ. N. Ку сӳсмене хаклă патăн-и? — Хакне-мĕнне пĕлмерĕм, аллă пус патăм. N. Эсĕ маншăн нимрен те хаклă тăран. N. Кунта япала (товар) пит хаклă. N. Вăрçă панче пур япала та хаклă. || Жалко. Синерь. Сире маншăн çав арча та хаклă (жалко вам).
кыйбат, кыйммәт, кадерле
паха. Унта Поликарпа çунтарса ярсан эпир кĕл çинчен унăн ылттăнтан та хаклă (паха) шăммисене пухрăмăр та, хисеплĕ таса вырăна пытарса хутăмăр [Избранные (февраль) 1904:45].
Çавăн пекех пăхăр:
хакасла хакасский хакасы Хаккиме « хаклă » хаклă чул хаклăла хаклăлан хаклăлат хаклăх