Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

смесь

смешанный

вперемешку
бетон хутăшĕ — бетонная смесь
викăпа сĕлĕ хутăшĕ — смесь вики с овсом
минераллă имçамсем хутăшĕ — смесь минеральных удобрений
тăмпа хăйăр хутăшĕ — глина с примесью песка
хутăш акиă тырăсем — смешанные посевы
хутăш вăрман — смешанный лес
хутăш хор — смешанный хор
Хĕрпе арăм хутăш. (Пусаллă кантăр). — загадка Девушки и женщины вперемешку. (Конопля с посконью).

◊
хутăш калаçу — лингв. переходный, смешанный говор

II. глаг.

1.
смешиваться, перемешиваться, перепутываться
çупа шыв хутăшмаççĕ — жир не смешивается с водой
ырашпа сĕлĕ хутăшса кайнă — рожь перемешалась с овсом

2.
общаться
хутăшса пурăн — общаться, жить в общении с кем-л.

3.
вмешиваться
пирĕн ĕçе ан хутăш! — не вмешивайся в наши дела!

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

вместе, смешанно. совместно; часто. Орау. Çил утилле арçын ачасемпе хĕрачасем хутăшах выляççĕ. Ib. Мăйăрпа хутăш килнĕскер тем çырли ку, те урăх тĕрлĕ мăйăр. N. Хăярпа çарăк хутăш çиять. Букв. 1908. Шăшисемпе хутăш ман чăхă чĕпписене те çие-çие ятăн эсĕ (сьел). N. Йăранпа йăран хутăш пĕр хăлаç пулса пычĕ, хăвасене икшер аршăнтан пăрахса пытăмăр. || Остатки. Ачач 16. Пĕр эрне хушши пĕрмай юнлă хутăш юхтарса пурăнчĕ вăл.

хотăш, смешаться. Баран. 20. Çынни, лаши пурте пĕрле купа пулса хутăшрĕç. Шурăм-п. 22. Хĕрсемпе ачасем хутăшса тăнă. || Соединяться. Баран. 121. Йывăçăн çĕртен илнĕ апачĕпе сывлăшран туртакан апачĕ çулçă ăшĕнче пĕр çĕре хутăшать. Регули 269. Ик кĕтӳ пĕрле хотăшнă. || Вливаться. Баран. 158. Дон (Тун) шывĕпе хутăшакан Битюг ятлă шыв. || Прибавиться. Менча Ч. Пĕрре çумне иккĕ хутăшма парăсăнччĕ. (Моленье). Урож. год. Хĕр шыракан çынсене апат лартса çитерсен, çăкăр-тăвар хутăшать. || Иметь сообщесгво, водить сообщество. Хорачка. КС. Пĕртте çынпа хутăшмасть. || Затеряться. В. Олг. Хотăшса кай (о ложках). N. Пирĕн сурăх ют ял кĕтӳне хутăшса кайнă (попала по ошибке).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

катышырга, арашырга

катыш, катнаш

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[hudoŝ]
miksaĵo, miksa, mikse; miksiĝi
хутăш вăрман — miksita arbaro
час шăранман хутăш — malfacile fandebla alojo
хутăшлă — miksita
хутăштар — miksi
хутăштару — miksado
хутшăн — aliĝi, aldoniĝi, pligrandiĝi
komuniki, societumi, partopreni
эпир вĕсемпе хутшăнмастпăр — ni ne kontaktas ilin, ni ne komunikas kun ili
хутшăнтар — aligi, aldoni, engaĝi, partoprenigi
хутшăну — aligo, kunligo
mikso
aldono
хутшăнчăк — miksaĵo

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «смешиваться», «перепутываться», «перемешиваться»; 2. «общаться (с людьми)»; тат., башк. катыш, узб. котиш «смешиваться», «перемешиваться»; «участвовать (в чем-л.)»; кирг. катыш «прибавляться»; «вмешиваться»; «принимать участие»; казах., к. калп. катыс «участвовать»; МК катыш, туркм., азерб. гатыш, тур. катыш «смешиваться». От кат (др. тюрк.) «присоединять», «накладывать рядами»; тефс. XII—XIII вв., уйг., тур. кат «прибавлять», «добавлять», «присоединять», «придавать», «примешивать», «смешивать».

Çавăн пекех пăхăр: