Шырав: хӳме

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
стена
забор, ограда, изгородь
картиш хӳми — забор вокруг двора
сатан хӳме — плетень
решеткеллĕ карта — решетчатая изгородь
карта тыт — обносить забором, огораживать

2.
стена, стенка

стенной
стеновой спец.
кермен стенисем — крепостные стены
чул стена — каменная стена
ыраш стена пек тăрать — рожь стоит стеной
пӳлĕм стени — стена комнаты
чус стени — дощатая стенка
стена блокĕ — стеновой блок
стена сехечĕ стенные часы
стенасене кирпĕчрен купала — класть стены из кирпича
стеналӑх материалсем — стеновые материалы
стена хаçачĕ — стенная газета

3.
вал, насыпь
тăпра хӳме — земляной вал

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

забор, укрепление
хула хӳми — городские укрепления

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

забор, ограда. Череп. Хӳме, забор из бревен или досок. N. З çынна хуме хӳтерчĕ, 6 сыпă кăларттарчĕ. ТХКА 92. Туй лашисене лупас айне, хӳме тăрăх тăратаççĕ. Кан. Кун пеккине: хӳми тĕреклĕ те, юпи çĕрĕк теççĕ. Шел. II. 55. Мăнастирне йĕри-таврах çӳлĕ чул хӳмепе çавăрнă. Юрк. Вуникĕ хӳме сыппине утса тухса пулмас-çке. Ау 389. Хӳмелли хӳмене çыпçăнать, çатанли çатана çыпçăнать. (Послов.). ЧП. Хӳмĕр сыппи. Рук. календ. Халĕ хӳме çавăрса хире пахча тунă. || Стена. Оп. ис. ч. II. Ăна та хӳмепе çавăрса хунă. И он (Китай-город) окружен стеной. Истор. Кремль тавра чултан çӳлĕ хӳме хӳсе çавăрттарнă. КВИ. Çӳлĕ хӳме ман тавра. Стены голые кругом. Якейк. Пирĕн пӳрт хӳми пит холăм. || Свод. В. Олг. Кăмака хӳми. Ib. Хӳме, свод (в церкви).

кибитка. СПВВ. Хӳме = кӳме, кӳмеллĕ урапа. Оп. ис. ч. II. Тимĕрлĕ урапа, сăран хӳме, йĕри-тавра йĕс тӳмме! Сĕрех тăрăр, сĕрех тăрăр, ан тутăхтăрI Пирĕн тăвансем пит аякра, килех тăрăр, ан сивĕнĕр! Телега на железном ходу — с кожаной кибиткой, по четырем ее углам — латунные пуговки. Помазывайте, помазывайте, чтобы не заржавело! Наши родные очень далеко, приезжайте, приезжайте, не чуждайтесь! N. Тумлантарсан хĕре хӳме çиие лартса ашшĕ патне илсе пыраççĕ. Ст. Шаймурз. Сиктĕрмелĕ урапа, сăран хӳме, йĕри-таврашĕнче йĕс тӳмме.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

койма

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«забор», «изгородь»; тат., башк. койма, казах., куйма, тоб., бараб. куйма «забор». От глагола: кирг., башк. куй «поставить», «положить»; тат., тур. кой «класть», «ставить».

Çавăн пекех пăхăр:

хӳлтĕртеттер хӳлтлет хӳлтлеттер хӳм « хӳме » хӳме-хуралтă хӳмеллĕ хӳмме хӳн–хурла хӳне