повод и поводья
чĕлпĕре хытар — подтянуть поводья
лашана чĕлпĕр вĕççĕн çавăтса пыр — вести лошадь в поводу
Уттăн чĕлпĕрĕ пур, сăмахăн чĕлпĕрĕ çук, теççĕ. — посл. У коня есть повод, у слова — нет.
повод (у узды). Образцы 37. † Чĕнтĕрлĕ кĕперĕн çийĕнче йĕс йĕнерлĕ ут вылять, тытаймарăм чĕлпĕрĕн вĕçĕнчен.
«повод (у узды)», «поводок»; чаг. чилгәр «узда», «нагрудник (лошади)»; уйг. чулвур «узда»; «верёвка»; узб. чилвир «верёвка»; узб. С чильвирт «повод»; кирг., алт. В, ойр. чылбыр, казах., к. калп. шылбыр «повод», «поводок»; тат. чылбыр, башк. сылбыр «цепь», «цепочка»; ср. монг. цулбуур «повод» (Бурдуков), бур.-монг. цолбогур (Подгорбунский) то же; кумык. телбав «повод» (тел «язык», бав «шнур»).
Çавăн пекех пăхăр:
чĕлпĕк чĕлпĕкле чĕлпĕклен чĕлпĕклентер « чĕлпĕр » чĕлпĕр кăкармалли чĕлпĕт чĕлт чĕлтĕр чĕлтĕр-чĕлтĕр