Шырав: чĕпĕ

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

(чĕп)

1.
птенец (вообще), птенчик
ăмăрткайăк чĕппи — орленок
кайăк чĕппи — птенец
кăвакал чĕппи — утёнок
кăркка чĕппи — индюшонок
куккук чĕппи — кукушонок
курак чĕппи — грачонок
тăрна чĕппи — журавленок
хур чĕпĕпн — гусенок
чана чĕппи — галчонок
чăх чĕппи — цыпленок
шăнкăрч чĕппи — скворчонок
чĕпĕ сăхнă — птенец проклюнулся (в яйце)
Кăсăя чĕппине кĕсъе тĕпĕнче усрайман. — посл. Синицу не удержишь на дне кармана (соотв. Шила в мешке не утаишь).
Çитĕннĕ чĕпĕсем амăшĕпе çӳремĕç. — посл. Выросшие птицы не станут за наседкой ходить.

2.
цыпленок

цыплячий
чĕпĕ амăшĕ — наседка, клуша обл.
чĕпĕ кăлар — 1) выводить птенцов 2) выводить цыплят

3. диал.
детеныш, звереныш
куян чĕппи — зайчонок
тилĕ чĕппи — лисенок
шапа чĕппи — лягушбнок
шăши чĕппи — мышонок

4.
малек (рыбы)
пулă чĕппи — малек
çăрттан чĕппи — малек щуки, щуренок

5.
оплодотворенное яйцо, зародыш
детва (пчел)
хурт ами чĕпĕ сапна — пчелиная матка отложила детву

6.
цыпки разг. (на коже)

◊
кĕл чĕппи — 1) домосед 2) бледнолицый человек, человек с бледным лицом
шуйттан чĕппи — бран. чертенок, бесенок
мур чĕпĕпи — бран. чертенок, бесенок
тăр-тăр чĕппи — дрожь, озноб
чĕпĕ куç — 1) мед. куриная слепота 2) коптилка, мигалка

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

, чĕп «цыплёнок», «птенец», «птенчик»; тур. чепич «козлёнок»; тат. чеби, чебеш, башк. себеш, ног. шипей «цыплёнок». Слово звукоподражательное: чип-чип — подражание писку птенчиков.

Çавăн пекех пăхăр:

чĕп аш чĕп курĕк чĕп-асси чĕп-чĕрĕ « чĕпĕ » чĕпĕ авăнĕ чĕпĕлен чĕпĕллĕ чĕпĕлтет чĕпĕт