Шырав: чухăн

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
бедняк, нищий

бедняцкий, нищенский, бедный, неимущий

бедно, нищенски
чухăнсем — бедняки, беднота
чухăнсен комитечĕ — ист. комитет бедноты
чухăнсен хуçалăхĕсем — бедняцкие хозяйства
чухăн хула — бедный город
чухăн пурнăç — бедняцкая жизнь, нищенское существование
чухăн тумлан — одеваться бедно
Чухăн çын пурнăçĕ — хирти мулкач пурнăçĕ. —
— посл. Жизнь бедняка словно судьба зайца в поле. (соотв. Житье — хуже поповой собаки).

2.
бедность, нищета
чухăна тăрса юл — обеднеть
чухăнран тух — выйти из бедности
чухăна ер — разориться
чухăна пер — прибедняться

3. перен.
бедный, скудный, убогий
чухăн ас — скудоумие
чухăн сăмахсар — бедный словарь
чухăн тăпра — скудная почва
чухăн çутçанталăк — скудная природа
чухăн фантази — бедная фантазия

4. перен.
бедный, примитивный, невыразительный
чухăн чĕлхе — невыразительный язык

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

чохăн, бедняк; бедный; бедно. СПВВ. ГЕ. Чухăн тесе начартарах пурăнакан çынна калаççĕ. N. Чухăн = юрлă, çук çын. N. Пĕр ялта икĕ пĕр тăван пурăннă: пĕри пуян, тепĕри пит чухăн пулнă. И. Тукт. † Пуян хĕрĕ теейсе те пуç ывăтса ан тăрăр, чухăн хĕрĕ теейсе те пуçа усса ан тăрăр. (Авалхи юрă). N. Эсĕ кам? — тет чухăн çын. N. Унăн сарă хапхине чухăн пуçпа кам кĕрĕ? N. Чухăн çыннăн чăххи пуян çыннăн куçне кăркканăн курăннă, тет. N. Пуян çынна вĕчĕрхентересшĕн чухăн çыннăн ани пуçĕнчи тырри лайăх пулать, тет. N. Çав хушăрах чухăнтан та чухăн çынсем вутăсăрах тăрса юлчĕç. || Бедность. Шел. З. Питĕ чухăна тăрса юлнă вăл (обеднел). Чт. по пчел. № 17. Чухăнран тухма пулăшнă çын (выйти из бедности). Юрк. Ылттăн сарă, кĕмĕл шурă, мĕн парам ши, тăванăм, эпĕ сире? Эсĕ лайăхри, тăван, эпĕ чухăнри (в бедности), мĕн каласа юрлам-ши эпĕ сире? Бес. чув. Çакăнтан кайран вăл ытла чухăна юлчĕ. Кан. Вара эсĕр чухăнтан чухăна юлаттăр. Тогда вы будете самыми последними бедняками. || Слабый, слабо. Çамр. хресч. Çыра-çыра ламппăра краççын пĕте пуçланипе вут тата та чухăнтарах çуна пуçларĕ. Ск. и. пред. чув. 4З. Сисетĕп эпĕ чухăн ăсăмпа. || Плохой, плохо; больной. Тюрл. Чохăн.

чохăн, чугун, чугунный, железный. Шурăм-п. N. Чôхăн чӳлмек, чугун; чôхăн çол, железная дорога. Сред. Юм. Чôхăн ç{{anchor|DdeLink216951146297099}} ôл юпи, телеграфные столбы по железной дороге. Ib. Чôхăн çôл правăкĕ, телеграфная проволока по железной дороге.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

ярлы

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[chuhon]
malriĉa, malriĉe, malriĉulo
чухăн тумлан — vesti sin malriĉe
чухăна ер — bankrotiĝi
чухăна пер — ŝajnigi sin malriĉa
чухăнлан — malriĉ(iĝ)i
чухăнлат — malriĉigi
чухăнлăх — malriĉeco

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«бедный»; «бедняк»; др. тюрк., КБ, Рабг. чыған, чыгай, АФТ чикан, узб. тефс. XIV—XV вв. чигай «бедняк».

Çавăн пекех пăхăр:

чух-мух чух-чух чухă чухăм « чухăн » чухăн çын чухăн-чахăн чухăнлă чухăнлă çул чухăнлăх