Шырав: ырат

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

болеть
ыратакан шăл — больной зуб
пуç ыратать — голова болит
чун ыратать — душă болйт
вар ыратса кайрĕ — у меня заболел желудок
ыратни иртсе кайрĕ — боль прошла
ыратнине лăплантаракан эмел ĕç — принять болеутоляющее средство

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(ырат), болеть. Шайм. Çав тĕлте (= тогда) манăн куç пĕр эрнеччен ыратса тăчĕ те тӳрленчĕ. Панклеи. Сан халь ыратакан пор-и? (болить ди что?)... Халь, ман ним ыратакан та çок. Орау. Ыратса каятче, кайран ыратмаçть. Заболит, а потом перестанет. IЬ. Çăтнă чухне (при глотании), темскерле хăлхаран ыратса каять. IЬ. Пуç тирĕсем веç ыратакан пулнă. IЬ. Тĕттĕмре ан вула, куçă ыратакан пулĕ (ырата пуçлĕ, ыратĕ, ыратма тытăнĕ). Не читай в темноте, глаза заболять. Якей. Ман теме пилĕк ыратса килч. У меня что-то вступило в поясницу. Рег. 720. Шу çĕкленĕрен (вăл шăва çĕкленĕрен) хол-поççи ыратать. О сохр. зд. Çăвар вăл яланах таса тăмасть: ăçта шăл ыратать, ăçта урăх ыратакансем пулаççĕ. КС. Пуç çурăлас пек ыратать. Страшно болит голова («готова треснуть»). КС. Шăл сурса ыратать, çапан кĕçĕтсе ыратать. Зубы при боли ноют, а чирей — чешется. Л. Кошки. Ыратман пуçа тимĕр тукмак. В здоровую голову железная колотушка. (Послов.) Л. Кошки. Орау. Ыратман пуçа юман чукмар. (Послов.). Сĕт-к. Ыратин та тортса кларас полать. Нужно вытащить, хотя и больно. Сĕт-к. Ыратин-ке! Что-ж, пуçкай болить! Сĕт-к. Ыраттăр та. Пускай и болигь. Яккей. Ыратакантан пĕкĕ пек кокăрăлнă. От боли изогнулся в дугу. Орау. Ура шăмă варринчен ыратать. Нога болит в кости (домота в костях). Юрк. Ыратсан, эсĕ ăна мĕнле тӳрлетĕн? тет.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

авыртырга, сызларга

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[yrat]
dolori (doloru)
ман пуç ыратать — mi havas kapdoloron, mia kapo doloras
шăл ыратма пуçларĕ — mia dento ekdoloris
ыратни иртсе кайрĕ — la doloro pasis
ыраттар — dolorigi
ырату — doloro
чун ыратăвĕ — animdoloro
ыратуллă — dolor(ig)a

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«болеть», «ощущать боль»; азерб. тур. агры «болеть ; «боль»; уйг. агри, башк. ауырт, тат. авырт, казах., к. калп. ауыр, ног. авырый, алт. В агри, узб. огри, якут. ыарый «болеть»; тефс. XII-XIII вв. ағрыт «причинять боль».

Çавăн пекех пăхăр:

ыранлăх ырансенче ырантан пĕр куна ыранхи « ырат » ыраттар ырату ыратуллă ыратуллăн ыраш