Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

иккĕлле

2.
вдвое, в два
çӳçе иккĕлле çивĕтле — заплести волосы в две косы
хута иккĕлле хутлат — сложить бумагу вдвое

хивре

сильно, туго
хивре вĕрен — круто свитая веревка
хивре тăлă — сильно закрученные путы
хивре çивĕтле — туго заплести косы

çивĕт

1.
коса
кĕске çивĕт — косичка
хĕр çивĕчĕ — девичья коса
çивĕт туни — 1) коса 2) лента, вплетаемая в косу
çивĕт çивĕтле — заплетать косу
çивĕт ту — заплетать косу
çивĕт салат — распустить косу
çивĕтрен сĕтĕр — таскать за косы

çивĕтле

заплетать косу
çӳç çивĕтле — заплетать волосы в косу
лаша çилхине çивĕтле — заплетать гриву лошади
çивĕте лентăпа çивĕтле — вплетать в косы ленты
çӳçе иккĕлле çивĕтле — заплести волосы в две косы

çивĕтлеттер

понуд. от çивĕтле

çилхе

грива
арăслан çилхи — львиная грмва
ут çилхи — конская грива
çилхе çийĕ — загривок
çилхене çивĕтле — заплести гриву
хум çилхи — перен. гребешки волн, гривы волн
вăрăм çилхесем — ирон. попы (букв. долгогривые)
Уй-уй урлă хура çилхеллĕ ут кĕçенсе чупать. (Пуйăс). — загадка Через поля мчится со ржанием черногривый конь. (Поезд).

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

çивĕтле

син.: çитле
заплетать косу.

194 стр.

çитле

см. çивĕтле
хĕр ача çит тунине çитлерĕ — девочка сплела косу

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

çивĕтле

заплетать косу. N. Лентă ярса çивĕтленĕ. В косу вплетена лента. Дик. леб. 34. Елиса тумланать, вăрăм çӳçне çивĕтлесе ярать. См. çипле, çитле.

çипле

заплести косу. N. Çип-тунине çиплесе яр халĕ манăнне. Калашн. 9. Хĕрлĕ çип-тунипе çипленĕ çивĕт хулпуççĕ урлă явăнса выртать. Ст. Шаймурз. † Сарă пурçăн шел марччĕ пуçа çиплеме. См. çитле, çивĕтле.

çитле

(с’ит’л’э), заплести косу. Хорачка. Тайба-Т. † Кăвак лаша çилхине йĕс турапа турарĕç, пурçăнпала çитлерĕç. Бюрг. † Çилкисене урапа çитлерĕм. Чуратч. Ц. † Кăваках та лаша, кăтра çилхе, шел мар ылттăн укапа çитлесен. См. çивĕтле, çипле. || Плести лапти. Изамб. Т. Эпĕ çиччĕпе, саккăрпа çитлеме пĕлетĕп (лапти).

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

вплести

сов. что явса яр (е кĕрт), çивĕте яр, çивĕтлесе яр; вплести ленту в косу çӳçĕ лентăпа çивĕтле.

завить

сов. 1. кого-что кăтралат, кăтралантар, явалантар; 2. что, обл. (заплести) çивĕтле (çӳçе); яв, çых (чечек кăшăлĕ); 3. что (сделать завивку) кăтралат.

заплести

сов. что 1. яв, çивĕтле; заплести косы çивĕт яв; 2. (изготовить) çых, ав; заплести плетень çатан ав; заплести корзину лăпă ав; 3. (оплести) яваланса лар, сырса ил; вьюнок заплёл шест йытпырши шалча тавра яваланса ларнă.

перевить

сов. что 1. (обвить что-л.) явакла, яваласа çых (е хур, ларт), яваклантар, явăнтар; плети хмеля перевили шесты хăмла аврисем шалчасене явакласа илнĕ; 2. (свить заново) сӳтсе (çĕнĕрен) яв; 3. (переплести) хушса çивĕтле (е яв); перевить косу лентой çивĕте хăю хушса çивĕтле; перевить верёвку пенькой пăява сӳс хушса яв.

переплести

сов. что 1. (книгу) хуплашкала, хуппине ту (е хур); 2. (нити, прутья и т. п.) яв, ав, çых; 3. (сцепить пальцы рук) çыхăнтар; явса (е явакласа) тыт (пӳрнесене, алăсене); 4. (спутать) яв, явса (е явакласа) пĕтер; яваклан, явăн, çыхăн; (заплетая, перевить) çивĕтле, çивĕтлесе яр; переплести косу лентой çивĕте лентăпа çивĕтле; (заплести заново, ещё раз) салтса çивĕтле.

плести

несов. что 1. ту, ав, çых, хуç, явакла, çивĕтле; плеснуть корзину лăпă ав; плести лапти çăпата ту (е хуç); плести сеть тетĕл çых; плести косу çивĕт çивĕтле; 2. перен. пăтрат, усал тума тăрăш; плести интригу серепе кар (çыншăн); 3. разг. (говорить несуразное) лапăртат, сӳпĕлтет; плести ерунду кирлĕ мара лапăртат; плести небылицы темтепĕр сӳпĕлтет.

подплести

сов. что хушса яв, çивĕтле, çыпăçтар, явса хур.

приплести

сов. 1. что ⸗па [⸗пе] çивĕтле (е çых, яв); 2. кого-что, перен. прост. вырăнсăр персе яр.

собрать

сов. 1. кого-что пух, пуçтар; собрать людей çын (е халăх) пуçтар; собрать книги в сумку кĕнекесене сумкăна пуçтарса хур; 2. кого (снарядить) пуçтар, хатĕрле, пуçтарса (е хатĕрлесе) кăларса яр; собрать детей в дорогу ачасене çула пуçтар; 3. что (подать на стол) ларт, хатĕрле (сĕтел çине) хатĕрлесе ларт; 4. что во что (соединить,сложить) пух; собрать волосы в косу çӳсе пухса çивĕтле; собрать цветы в букет чечек пухса çыхă ту; 5. что (сделать складки, сборки) пĕр, пĕрме (е пĕр мечĕ) ту; 6. что (механизм, устройство) пух; собрать часы сехет пух; 7. что (составить, скопить) пух; собрать коллекцию марок маркăсен коллекциие пух; 8. что (налоги, взносы и т. п.) пух, пуçтар; собрать взносы взнос пух; собрать сведения сведенисем пух; 9. что (набрать травы, плодов и т. п.) пух, пуçтар, тат; собрать грибы кăмпа тат; собрать хворост çатрака пуçтар; собрать огурцы хăяр пуçтар; 10. что (напрячь силы, мысли) пух; собрать все силы пĕтĕм вăя пух.

сплести

сов. что 1. (изготовить плетением) ту, çых, яв; сплести кружева чĕнтĕр çых; сплести корзину карçинкка ав; 2. (соединить плетением) ту, яв, çых, куç ярса çых, çавăр, çыхăнтар; сплести концы верёвки вĕрен вĕçĕсене явса çых; сплести косы çивĕт çивĕтле; 3. перен. (соединить, слить) çыхăнтар, пĕрлештер; 4. перен. разг. (выдумать, сочинить) тыттар, шухăшласа кăлар.

Çавăн пекех пăхăр: