Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

анăра

I.
см. анра I.

анăра

II. (анра)

1.
лишаться чувств, терять сознание
анăраса вырт — лежать без сознания

анра

I. (анăра)
разг.
олух, глупец, тупица

анра

глупый, бестолковый, тупой
анра пуç — бестолочь

анра

II.
см. анăра II.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

анăра

(аны̆ра), sive анра, ingcnii obtusi, туповатый и глуповатый. Сред. Юм. „Анра çын, человек нездравого ума“.

анăра кăшман

(кы̆шман), анра кăшман, nom. herbae, назв. растения. Череп. Анăра кăшманăн çулçи кăшман çулçи пек, шупкарах, анăра çарăкăн-çарăк çулçи пек, тĕттĕм-сĕмлĕ, т. е. листья ее бледноватые, похожи на листья редьки, а листья травы анăра çарăк — темноватые и похожи на листья репы. Сред. Юм. Анрă кăшман. Пахчасĕнче йӳç-кăшман çӳлçи пик çӳлĕçлĕ пõлакан кõрăка калаççĕ. Он вăрри те йӳç-кăшман вăрри пик полать. Так называют огородную траву, листья которой и семена похожи на листья и семена редьки. Ib. Он вăрри йӳç-кăпшан вăрри пекех пõлать, çӳлçи те çавăнни (с’авы̆н’н’и) пекех пõлать. Ст. Чек. 'Анăра кăшман'. Унăн пӳрне пек тымарĕ, кусакĕ хулăн, вăрри шултăра, ясмăк вăрри пек те, анчах чăп-чăмăркка, т. е. корень ее похож на палец, стручек толстый, — семя крупное, похожее на чечевичное, но только совершенно круглое. Янтик. Пирĕн итемре анра кăшман пит нумай. У нас на гумне очень много анăра кăшман.

анăра-сухра

анра-сухра (-с̚ухра, с̚охра), stupidus; attonitus, obstupefactus; animo relictus, в высшей степени бестолковый (брань, Л. Кошки); ошалелый; лишившийся сознания. Ib. Анра-çухра! Çĕлĕккине шыраса çӳрет, çĕлĕкки кунтах выртать: пăрахнă та маннă. Шальной! Шапка здесь, а он ищет: бросил и забыл. Орау. Апра-сухра! Таçта каять, темескер тăвасшăн ĕнтĕ! Эх, шальная! Не знаю куда это она тащится и что хочет делать! (Так говорят о престарелых старухах). || Якей. Пĕр ача йăвăç çинтен ӳкрĕ те анра-сохра полса выртрĕ. Мальчик упал с дерева и потерял сознание.

анăра çарăк

(с̚ары̆к), анра çарăк, nom. herbae. Ст. Чек. 'Анăра çарăк'. Çарăк çулçăлă; вăрри вĕтçеççĕ, мăкăнь шăрри пек; кусакĕ çинçе, т. е. имеет листья, похожие на листья репы; семя меленькое, как маковое; стручки тонкие. Янтик. Çарăк вырăнне пĕтĕм анра çарăк тухса (шăтса) тулнă. Вместо репы все выросла анра çарăк.

анра

анрат, v. анăра, анăрат. Вĕлле хурчĕ, 8. Вăсем вара апачĕ пĕтсе выçă анранă. Тогда оне, так как весь корм вышел, с голода совсем обессилели.

ансух

(анзух), quod forsitan ансух scribe debeat (cf. анра-сухра), м. б., надо писать „ан-сух (ср. анра-сухра): hebes, obliviosus, беспамятный. Турх. Ансух (çын), беспамятный, забывчивый, туповатый человек.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

дурман

сущ.муж.
1. ухмах курăкĕ (наркăмăшлă курăк)
2. анра-сухра, анкă-минкĕлĕх; пьяный дурман усĕр пуçпа айкашни

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

вертячка

сурăх чирĕ, анра чирĕ (ку чирпе сурăхсем пуç çаврăнакан пулса вилеççĕ).

одурелый

тӑнран кайнӑ, анкӑ-минкӗленнӗ, анра-сухра; одуреть ухмаха ернĕ пек пулма, тӑн ҫухатма, анкӑ-минкӗленме.

сурепица

сурепка (рапс) анра кӑшман, анра ҫарӑк.

бестолковый

йĕркесĕр, сĕмсĕр, тăнсăр, тăнпуçсăр, вырнаçусăр, сипетсĕр, умсăр-сумсăр (çын), тăрлавсăр, тĕлсĕр, йӳнсĕр, йĕркесĕр, анăра, анра-сухра.

бестолочь

ж. мн. нет сӳтлĕх, йĕркесĕрлĕх, тăнсăр, тулăксăр çын, анра-сухра.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

балда

1. ж. уст. балда (чул ватмалли йывар мăлатук); 2. м. и ж. прост. бран. тăмпай, тăмсай, анра.

безмозглый

прил. разг. тăнсăр, ăссăр, анра.

дурак

м. разг. ухмах, сăрнаккай, ăссăр; анра, тăнсăр; ◇ валять дурака 1) кахала çап; ĕçсĕрлен; 2) ухмаха пер, ухмахлан; дурак дураком тăр ухмах; оставить в дураках ухмаха хăвар; свалять дурака ухмахлан.

зевака

м. и ж. разг. анра-сухра, çăвар карса тăракан.

идиот

м. 1. мед. идиот, ăсран катăк, ухмах; 2. бран. сĕм-ухмах, тăмсай, анра-сухра, тăнсăр-пуçсăр.

идиотский

прил. 1. мед. идиот ⸗ĕ [⸗и], идиотла, ухмахла; идиотский смех ухмахла кулă; 2. разг. (бессмысленный, глупый) анкă-минкĕ, анра-сухра, тăмсайла, ухмахла; идиотский поступок ухмахла хăтланни.

обеспамятеть

сов. разг. 1. (лишиться памяти) тăнсăрлан, тăн çухат; 2. (лишиться чувств) ăнран кай, анра.

одурелый

прил. разг. анра, ухмахланнă, минренĕ, анкă-минкĕленнĕ, тăнран кайнă.

остолоп

м. бран. ухмах, тунката, анра-сухра, тăрпалтай.

очумелый

прил. анра-сухра, ăнран кайнă, тăнсăрланнă, минренĕ, ăсран юснă.

сурепица

ж. анра çарăк, анра кăшман.

сурепка

ж. анра çарăк, анра кăшман.

сурепный

прил. анра çарăк ⸗ĕ [⸗и], анра кăшман ⸗ĕ [⸗и].

тупой

прил. 1. (недостаточно отточенный) мăка; тупая пила мăка пăчкă; 2. (не суживающийся к концу) пуклак; тупой подбородок пуклак янах; 3. (умственно ограниченный) анра, тăнсăр, тăмпай, тăмсай; 4. (безропотный) чĕмсĕр, хирĕç чĕнмесĕр, пĕр сăмахсăр; тупая покорность пĕр сăмахсăр итлени (е пăхăнни); ◇ тупая боль сурни, хĕссе ыратни.

шальной

прил. разг. 1. (безумный, одурелый) анкă-минкĕ, урмăш, анра-сухра; 2. (сумасбродный) аскăнчăк, ашкăнчăк, иртĕнчĕк; 3. (безудержный) чараксăр, чарусăр, чалак, виçесĕр, чикĕсĕр; шальная мысль чарусăр шухăш; 4. (случайный) ăнсăрт, ăнсăртран лекнĕ; шальная пуля ăнсăртран лекнĕ пуля; ◇ шальная голова ашкăнчăк çын; шальные деньги виçесĕр укçа.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

анăрач

см. анра.

анра

, анăра «ошалеть», «опешить», «быть в недоумении»; «лишаться сознания»; анрат, анăрат «оглушить (ударом по голове)»; «ошеломить»; «падоедать приставаниями»; башк. аңра, тат. аңыра «глупеть». «тупеть», узб. гангира «растеряться», «ошалеть»; казах , кирг. аңыр, уйг. аңкар «быть в недоумении», «растеряться», «опешить».

анра

, анра-сухра «бестолковый», «глупый», «скудоумный», «шальной», «ошалелый», «одурелый»; тат. аңгыра, башк. аңра, узб. ангров «бестолковый», «тупой», «несообразительный», «недогадливый», «глуповатый человек»; «ротозей», «растяпа»; Замахш. сағрау, сахру «глухой», к. калп. сангырау, тат. саңгырау, башк. hангырау, тур., туркм. сaғыр, казах. саңрау, иог. санъырав «глухой». По-видимому, анра-сухра в чувашском языке первоначалыю имело значение «глухонемой».

сухра

см. анра.

Çавăн пекех пăхăр: