сăвăç
(сăвăçă)
сăвăç
1.
поэт
сăвăç
поэтический
çамрăк сăвăç — молодой поэт
хĕрарăм сăвăç — поэтесса
сăвăç пултарулăхĕ — поэтический дар
сăвăç
2.
исполнитель, исполнительница частушек
сăвăçă
см. сăвăç
сăвăç
сăвăçă (-з'ы̆), поэт, стихотворец; человек, пишущии стихи. N. Ман мар, урăх сăвăç юрри улăхăн тăрăх янăрĕ.
кăварлă
имеющий жар, с жаром. Ир. Сывл. 17. Сăвăç чĕлхи кăварлă, тĕнче çинче шăранать.
вообразить
глаг. сов.
1. кого-что (син. представить) ăса вĕçтер, ăсра сăнарла, ăсра ӳкер; я вообразил морской берег эпĕ ăсра тинĕс çыранне ӳкертĕм
2. кого кем-чем и с союз ом «что» (син. предположить, счесть) шутла, туй, сĕмлен; он вообразил себя талантливым поэтом вăл хăйне пултарулла сăвăç тесе шутлать
поэт
сущ.муж., поэтесса жен.
сăвăç
расти
глаг. несов.
1. ӳс, çитĕн, ӳссе пыр; дети быстро растут ачасем хăвăрт ӳсеççĕ
2. 1 и 2 л. не употр. ӳс, хуна; в саду растут вишни, сливы садра чие, слива йывăççисем ӳсеççĕ
3. 1 и 2 л. не употр. (син. развиваться) ӳс, аталан, пысăклан; город растёт на глазах хула куç умĕнчех ӳссе сарăлать
4. ӳс, вăйлан; талант поэта растёт сăвăç пултарулăхĕ ӳссе пырать
бересклет
м. кăпчанкă, сăвăç йывăççи.
поэт
м. поэт. сăвăç(ă).
поэтесса
ж. поэтессă, хĕрарăм, сăвăç(ă).
признанный
прил. хисепе тивĕç пулнă, чапа тухнă; всеми признанный поэт пурте хисеплекен сăвăç.
стихоплёт
м. ирон. сăвăçласкер, поэтласкер, пиçсе çитмен сăвăç.
стихотворец
м. уст. сăвăç.
Ӳт илет
Ӳт илет 1. заживает, затягивается (о ране); 2. принимает плотъ от кого, оплодотворяется.
1. Юн юхмашкăн чарăнать, Сăнран кайнă Петĕре Хĕрлĕ-хĕрлĕ сăн кĕрет, Суранне те ӳт илет. Г. Ефимов. Миçе хут килчĕ çу... Çĕр пичĕ юсанчĕ çĕнĕрен, тĕпрен. Çынсен чĕр суранне ӳт илчĕ, Çĕкленчĕ пурăнăç хитрен. Г. Орлов. Çапах та суранне нимĕн чухлĕ те ӳт илмен. В. Алентей. 2. Иртнĕ хĕл те, иртнĕ çу, çыртăм сăвă, çыртăм сăвă. Пулĕ терĕç сăвăç-Юрăç санран ӳт илнĕ ачу. Н. Янкас. Атом бомби-йĕтри вăл пулнă, — Чĕтреççĕ унăн аллисем: Тытасшăн хăй çак путсĕр, ӳт илнĕскер Бонн хĕвĕнче. Г. Орлов.
васкаманлăх
ç.с. Виçевлĕ пурнăç йĕрки; тĕплĕлĕх, лăпкăлăх. Чăвашăн унчченхи васкаманлăхĕ, кашни пулăма тарăннăн ăслас хапи çĕн саманари хĕрӳлĕхпе çыхăнма кирлине ăнкарать сăвăç. Г.Федоров, 1996, 28 с. Вăл чăвашăн васкаманлăх философине ăша илнĕ. Васкакан вакка сикнĕ, тет халăх. ÇХ, 4.10.1998, 7 с.
дипломçă
ç.с. Аслă (е ятарлă вăтам) шкулăн юлашки курсĕнче вĕренекен çын; диплом ĕçне хатĕрлекен е хӳтĕлекен студент. Ăсчахсемпе методистсенчен йĕркеленĕ комисси диплом-çăсем чăваш чĕлхипе литератури учителĕн ятне тивĕçлине çирĕплетрĕ. Х-р, 19.06.1997, 2 с. Дипломçăсем чăвашсен иртнĕ вăхăтри çыравçисене кăна мар, паянхи сăвăç-калавçисен... пултарулăхне те тарăннăн тĕпчеççĕ. АМХ, 2000, 8—10 /, 10 с.
кĕпçе
телефон кĕпçи, п.я. Телефон аппарачĕн микро-фонлă пайĕ; телефон трубки. Телефон кĕпçи те, явап кĕтсе, кăмăлсăррăн паш та паш сывла пуçларĕ. К-н, 1983, 16 /, 4 с. Телефон кĕпçине тытрăм та И.Христофорова телефон умне йыхăрма ыйтрăм. Г.Ефимов //Х-р, 18.04.1992, 3 с. Петĕр Çăл-куçăн пӳлĕмĕнче телефон янăраса кайнă. Сăвăç-журналист ун кĕпçине çĕкленĕ. Т-ш, 1999, 44 /, 4 с. Алăра чăмăртаса тытнă телефон кĕпçинче сасă янăрарĕ. ÇХ, 2000, 17 /, 10 с.
мусăкçă
п.в. Музыкант, музыкçă; кĕвĕ-çемĕ (туп.) ăсти. «Турă хĕлхемĕ» тенĕ авалхисем... Пĕрне вăл сăвăç е художник, теприне мусăкçă е тухтăр ... пулма хистет пулĕ. П.Хусанкай, 1977, 277 с. А.Осиповпа Ю.Кудаков мусăкçăсем ... каçа кĕвĕ-юрăпа илемлетрĕç. Х-р, 13.11.1999, 6 с. Мусăкçăсем, тачăрах эсир ларăр. Бельман, 1999, 20 с.
— учитель-мусăкçă (А-и, 1991, 5 /); пĕве кĕмен мусăкçă (Г.Федоров, 1996, 61 с.); юрăçсемпе мусăкçăсем (Х-р, 27.03.1997, 4 с.); юратнă мусăкçă (Ар, 2002, 36 /, 2 с.).
паянлăх
п.с. Хальхи вăхăт, хальхи самана; паянхи пурнăç. Паянлăхра ман чунăм варкăшать. А.Петтоки, 1936, 15 с. Хăй аваллăхра чакаланнăран паянлăха такамран та лайăхрах пĕлетĕп тесе шутлать. А.Емельянов, 1975, 255 с. Сăвăç [Çеçпĕл] шавах ырă вăхăт килессе шанать, ăна ыранлăхра кĕтет. Паянлăхра телей тупаймасть вăл. Г.Федоров, 1996, 29 с.
— паянлăхран малашлăха (Н.Ишентей, 1997, 62 с.); аваллăхран паянлăха (ЧТАП, 2002, хупл.).
ăстăвăм
п.с. Пултарулăх ĕçĕн çимĕçĕ (тупсăмĕ); произведени, хайлав. Шыравра çуралнă сăмахсем, ăстăвăм, ĕçтеш,... çутлăх, йĕркепĕрĕн т.ыт.те. Вуншар çĕнĕ сăмахпа пуянлатнă сăвăç [Митта В.] тăван чĕлхемĕре. Ю.Артемьев, 1984, 29 с. Мелос — музыкăллă ăстăвăмра кĕвĕллĕ ен палăрса тăни. Г.Айхи, 1988, 11 с. Текерлĕк, ... юрру сан — ăстăвăм уççийĕ. Н.Исмуков, 1990, 89 с. Паллах, ӳнерĕн тĕрлĕ ăстăвăмĕ пĕр пекех паха пулса тухаймасть.ЧС, 1994, 8 кл., 7 с.
поэт
сăвăç. <…> çак ĕçе пĕлес тесен, хамăр чуна усă кӳрес тесен пирĕн сăвăçсемпе (поэтсемпе) те, халăхсем епле пурăнса ирттернине пĕлекенсемпе те, пур çынпа та калаçса унтан вĕренмелле… Çавăнпа тĕрлĕ вĕрентӳ хушшинче пĕр пекрех япаласем пулсан вĕсене вĕренни усăллă [Избранные (январь) 1904:5].
Çавăн пекех пăхăр:
сăвă сăвă кала сăвă-тĕвĕ сăвă-юрă « сăвăç » сăвăçă сăвăк сăвăла сăвăлан сăвăлаттар