Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

сĕлкĕш

I.

1.
мокрый, талый снег, месиво из снега и воды, кашица
зажор

сĕлкĕш

мокрый, талый, сырой, рыхлый (о снеге)
сĕлкĕш юр — снег с водой
сĕлкĕш шыв — талая вода со снегом

сĕлкĕш

2.
сало, шуга, ледяное крошево (на воде)

сĕлкĕш

рыхлый, ноздреватый
крошеный (о льде)
сĕлкĕш пăр — ноздреватый лед (подтаявший)
çырмара сĕлкĕш юхать — по реке идет шуга

сĕлкĕш

3.
(слабый) ледок
кӳлленчĕксем сĕлкĕшпе витĕнчĕç — лужи затянуло ледком

сĕлкĕш

4. диал.
то же, что сĕлтĕ

сĕлкĕш

II.

1.
уныние, скука, подавленность

сĕлкĕш

унылый, понурый, скучный, подавленный

сĕлкĕш

уныло, понуро
сĕлкĕш кăмăл — подавленное настроение
эсир мĕн пит сĕлкĕш ларатăр? — что вы сидите как в воду опущенные?

сĕлкĕш

2. разг.
размазня, неумеха

сĕлкĕш

III.
жар, не прогоревшие угли
кăмакара сĕлкĕш çеç юлнă — в печке остался только жар


IV.
то же, что сĕлкĕшлен II.

сĕлтĕ

3.
то же, что сĕлкĕш I. 1, 2.

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

сĕлкĕш

снежная буря.

170 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

сĕлĕш

невеселый, грустный; скучный. СПВВ. Ĕне сĕлĕш çӳрет, те чирленĕ? См. сĕлкĕш.

сĕлк

то же, что сĕлкĕш.

сĕлкĕш

(-_гэ̆_ш), не прогоревшие угли, жар. СПВВ. ТМ Сĕлкĕш — шултра кăварлă çунса выртакан вут.

сĕлкĕш

(-_гэ̆-), щелок. Скотолеч. З2. Кăрчанкăлă сурахсен çăмне вĕри кĕл шывĕпе (сĕлкĕшпе) çăвас пулать.

сĕлкĕш

(_сэ̆_гэ̆_ш ), снег, пропятанный водой; дряблый, рыхлый лед. Зап. ВНО. ТММ. Сĕлкĕш, вода с нерастаявшим снегом. Ib. Сĕлкĕш, шĕлкĕш — весенний снег, пропитанный водой. Имен. Сĕлк или сĕлкĕш, снежная масса, смешанная с водой в весеннее время. Ст. Чек. Сĕлкĕш, вода с снегом. N. Сĕлкĕш, сало (в реке), снег с водою.

сĕлкĕш

(-г _гэ̆-), невеселый, грустный, скучный. Скотолеч. 34. Вăл (овца) апата начар çиет, сĕлкĕш (салху) çӳрет. К.-Кушки. Мĕн сĕлкĕш тăран? Что ты грустен. Альш. Пĕр икĕ кунтанпа сĕлкĕш çӳрет (ходит грустныЙ). СПВВ. ИФ. Çын, пĕр-пĕр нуша пулсан, пит сăмахламас, ун çине пăхсан шелçеççĕ пулат. Темĕскерне халь вăл ку яхăнта кăлăх сĕлкĕш çӳрет, теççĕ. Зап. ВНО. Сĕлкĕш пулнă. (Говорят про человека, когда он начинает расхварываться). Ст. Чек. Ку çын ма сĕлкĕш ларат (хуйхалă, салху ларат). N. Ăна юхса выртакан шыв пăтранса, йывăçсем сĕлкĕш, турачĕсене усса, тискер, ют çынна кĕтсе илнĕ чухнехи пек туйăнать.

сĕлт

то же, что сĕлкĕш. Макс. Чăв. К. I, 75. Ун амăшĕ (у жеребенка) тимĕр, ай, таканлă, ури пуснă выр(ă)нне, ай, сĕлт юлать.

сăлтĕш

(_сэ̆л'_дэ̆_ш) сало(в воде). См. сĕлкĕш. К.-Кушки. Сĕлтĕш — пăр çине улăхнă шыв, унта юр, пăр катăкĕсем пур). Сĕлтĕш килчĕ. Ib. Сĕлтĕш кайрĕ ĕнтĕ, час пăр каять. Ст. Чек. Сĕлтĕш = юрлă шыв. СПВВ. ФИ. Сĕлтĕш — шывлă юр. (В Тюрл. шĕлтĕш).

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

невесёлый

прил. савăнăçсăр, савăнăçлă мар, хавассăр, хаваслă мар, сĕлкĕш, тĕксĕм; неверующый ребёнок хаваслă мар ача; неверующая улыбка савăнăçсăр кулă.

сало

с. 1. (жировое отложение) çу; ăш çу, аш çу, шăн çу, яшка çăвĕ; гусиное сало хур çăвĕ; нутряное сало ăш çу; свиное сало сысна çăвĕ; топленое сало шăратнă çу; 2. (смазочное вещество) çу, машина çăвĕ; 3. (на воде) сан, сĕлтĕ, сĕлкĕш.

скучно

безл. в знач. сказ. кичем; тунсăх, салху, сĕлкĕш.

скучный

прил. 1. кичем, тунсăх, салху, сĕлкĕш; он сегодня скучный вăл паян салху; 2. (неинтересный) кичем; скучный разговор кичем калаçу.

шуга

ж. сан, сĕлкĕш.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

сĕлкĕш

, сĕлтĕ 1. «весенний рыхлый снег, пропитанный водой», «сало на реке»; 2. «щĕлочь», «щёлок»; тат. селте, башк. hелтә, казах., к. калп., ног. силти, монг. шууулт «щёлочь», «щёлок»; ср. араб. и перс. (сӓлдж) «снег»; «лёд»;

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

сĕлкĕш

кĕл шывĕ. Кăрчанкăллă сурăхсен çăмне вĕри кĕл шывĕпе (сĕлкĕшпе) çăвас пулать, апла çунăшăн пăсăлмасть тата лайăхрах пулать [Сельский 1910:32].

Çавăн пекех пăхăр: