Шырав: витĕн

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
покрываться, быть покрытым чем-л.
уйсем юрпа витĕнчĕç — поля покрылись снегом
йывăçсем симĕс тумпа витĕнчĕç — деревья покрылись листвой

2.
укрываться, одеваться чем-л.
тăлăп витĕн — укрыться тулупом

3. перен.
маскироваться, прикрываться чем-л.
демагогла сăмахсемпе витĕн — прикрываться демагогическими фразами

II. диал.

1.
умолять
упрашивать, просить

2.
полагаться, надеяться на кого-что-л.
сана витĕнетпĕр мы полагаемся на тебя

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

одеваться
покрываться
просить
витĕнмелли — одеяло
епĕ кĕçĕр тăлăп витĕнсе выртрăм — я сегодня спал, покрываясь тулупом

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(_ви_дэ̆н’), покрываться; закрывать(-ся). Сир. 138. Аскăн çыннăн куçĕ каç пуласса кĕтсе тăрат; мана никам куçĕ курас çук, тет те, пĕркенчĕк витĕнет. Юрк. † Манăн пуçăмра хура шаль тутăр, витсен витĕнĕ йывăç çулçине; çавăнтан пĕлĕр йывăç ыррине, çавăнтан чухлăр Алим кĕрĕвĕре. Орау. Тумтирĕсем урисем çинеллех витĕнсе тăраççĕ. Одежда прикрывает их ноги (в игре в „йĕр“). Ч. П. Туллă кĕрĕк витĕн.

просить, умолять. К.-Кушки. Пирвай Валлене кĕл-тунă: пур халăхпа асăнатпăр, витĕнетпĕр, тутлă чĕлхепе, ăшă питĕмпе тайăлатпăр, йăлăнатпăр [тенĕ]. Собр. Пур хурăнташĕпеле, ялĕ-йышĕпе асăнатпăр витĕнетпĕр. Ib. Тата ĕнтĕ виç тĕслĕ выльăх-чĕрлĕхшĕн асăнатăп, витĕнетĕп. (Чӳклеме пăтти). Ч. С. Чӳк, çырлах, ан пăрах; мăн турă амăшĕ, ан пăрахах; сана кĕл-тăватпăр, витĕнетпĕр. (Çăмăр чӳк). Макка 215. Эй турă, сана асăнатăп, витĕнетĕп. Чӳкленĕ чухнехи кĕлĕ). || Полагаться. Сир. 65. Юрăхсăр парне çине ан шан (в рук. ан витĕн).

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

уст. 1. «усиленно просить», «упрашивать», «умолять»; 2. «надеяться»; др. тюрк., тефс. XII—XIII вв., уйг., кирг. ӧтун, казах. ӧтин, к. калп. отин, узб. утин, тат., башк. ӳтен «просить», «упрашивать», «умолять»; туркм. ӧтунч, узб. утинч, кирг. ӧтӳнӳч «просьба», «мольба»; тур. ӧтун «извинение», «прощение», «помилование»; туркм. ӧт «извинять», «прощать», «помиловать». А. А. Юлдашев производит от ӳт (чув. вит) (СГБЯ 98).

Çавăн пекех пăхăр:

витĕмлентер витĕмсĕр витĕмсĕрлĕх витĕмсĕрлет « витĕн » витĕнкĕç витĕнмелли витĕнтер витĕнчĕк витĕр