Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.
кисет
мешочек (напр. для ниток)
пурçăн енчĕк — шелковый кисет
тапак енчĕкĕ — кисет
Инкек инçетре мар, çумри енчĕкрех. — посл. Беда не за горами, а при себе, в кисете.
Ик енчĕкре ик шăрçа, пин тенкĕпе сутмастăп. (Куç). — загадка В двух мешочках две бусинки, не продам и за тысячу рублей. (Глаза).

II.
енчĕк — женское поясное украшение с кисточками

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(jэнζэ̆_к,—џ̌э̆к'), кисет; кошелек; кожаный кошелек для денег. Изамб. Т. Енчĕк ― кисет для денег или для табаку. Щ.С. Енчĕк — кожаный кошель для денег, вешался на пояс. IЬ. Ĕлĕк, турă çынсене укçа вайлеçнĕ (sic!) чухне, вырăссем укçа илме мих илсе кайнă, çавăнпа вĕсен укçа нăмай. Чăвашсем енчĕк анчах илсе кайнă. Енчĕк ăшне укçа сахал кĕнĕ, çавăнпа чăвашсенчен пĕр пуян çын та çук. Альш. Хĕрсен чĕрçитти кантрисем çумĕнче, пысăклăх çумĕнче, енчĕк (кисет) пулать. Вăл енчĕкне çавракарах тăваççĕ те, пиччĕн енĕшне темĕнле-темĕнле татăк-татăк улалатса çĕлеççĕ хăшĕ. Унта хăнасем панă укçисене яраççĕ. КС. Енчĕк — мешочек у женщин; в него кладут нитки, шнурки и пр. СПВВ. НН. Енчĕк — хĕр-арăмсен пилĕк-çыххи çумăнчи кĕсйи. Пшкрт. jӓ_нџэ̆_к, то же, что енчĕк. Ст. Шаймурз. † Авалхи те тенкĕ, кив тенкĕ, енчĕк тĕпне ярса пулмарĕ. Старинную серебряную монету не пришлось положить в кошелек. Сред. Юм. † Енчĕк тõлли окçи пõр, пĕтĕм пасара хăй пõхать. Шел. 31. Тарай тутри енчĕкĕ пурте пурçăн шерепи. Юрк. Старик, виçĕ çĕр тенкĕ укçине аллине илсе, укçа йнчĕкне чиксе хурат. Бел. Гора. † Саратав (= Саратту) енчĕк сар енчĕк; тулне пурçăн туртрăмăр, ăшне кĕмĕл хыврăмар. IЬ. Енчĕк — укçа хуракан сăран хутаç. Альш. † Пире укçа памасан (если не даст), шăши кастăр енчĕкне, арлан тулттăр укçине; пире укçа парсассăн, шăши юсĕ сыхлатăр. || Украшение (у женщ.). На грубом рисунке из Шибач. изображено так: [[Image:]]Сбоку приписано: «моркка». Сёт-к. Енчĕк — женск. украшение. Юрк. † Утса-чупса çырла пухат кунсем шăрăх вăхăтра; енчĕк çӳçи тытса йĕрет пит асăннă вăхăтра. || Scrotum. Шибач. || Вымя. Торп-к. Качаки вăрмана кайса килчĕ те, йорлать, тет: хир, хир вути татрăм, хир, хир орлă каçрăм; енчĕкĕм толи (= толли) сĕтĕм пор, муþ хоппи толи çăвăм пор, тесе йорлать, тет. Чураль-к. † Енчĕк тулли сĕтĕм пур, мăйăр хуппи тулли пылăм пур. (Юмах юрри). См. кача. || В одной песне встречается вм. ĕнчĕ. N. † Атăл варринче шур енчĕк (lege: ĕнчĕ); ăсса илес чĕ, ăсми çук.

личн. яз. имя мужч. Рекеев.

«кутенок». || Муж. имя. употребл. в районе Шихран и Урмар. См. анчăк. Еçп. «Енчĕк — кутёнок».

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«кисет»; «кошелёк для денег», чаг. янчук «карману «мешочек, пришитый с боку халата»; хам. йанчук «карман», «кисет»; тат. янчык, алт., хак. нанчык «кисет»; ойр. дьанчык «кисет», «сумка для пуль»; узб. ёнчик «карман»; башк. янсыс «кисет», «кошелёк». Происходят от слов ен, ян, нан «сторона», «бок», потому что кисет носили на боку, привязав к поясу.

Федотовăн «Тĕне кĕмен чăвашсен ячĕсем» словарĕ

(Йенчĕк), яз. и. м. Рекеев (Ашм. Сл. Г/, 277): Ен + -чĕк. Возможно от енчĕк "кисет, кошелек для денег", чаг. янчук "карман; мешочек, пришитый с бокухалата", тат. янчык, башк. янсык "кисет".

Çавăн пекех пăхăр: