Шырав: йĕлтĕр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
лыжа и лыжи

лыжный
ача-пăча йĕлтĕрĕ — детские лыжи
вĕçетмĕш йĕлтĕрĕ — лыжи самолета
спорт йĕлтĕрĕ — спортивные лыжи
сунарçă йĕлтĕрĕ — охотничьи лыжи
йĕлтĕр бази — лыжная база
йĕлтĕр йĕрĕ — лыжня
йĕлтĕр маçĕ — лыжная мазь
йĕлтĕр спорчĕ — лыжный спорт
йĕлтĕр хытаркăчĕ — лыжные крепления
йĕлтĕр сер — смазать лыжи
йĕлтĕрпе çӳре — ходить на лыжах
йĕлтĕрпе чупса ăмăртни — гонки на лыжах
йĕлтĕрпе ярăн — кататься на лыжах
хăрах йĕлтĕр хуçăлнă — одна лыжа сломалась

2. диал.
конек и коньки

◊
йĕлтĕр ураллă — с длинными копытцами (об овцах)

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

син.: урапа шумалли
лыжи; йĕлтĕр йӳшкенĕ – ремень на лыжах для прикрепления ноги.

73 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

описка вм. йăлтăр. Буйгул. † Хусан урамĕ аслă урам, икĕ айккине сăрлă юпа; хĕртсе хĕвел пăхсассăн, сăрĕ йĕлтăр юхса анать. (Возможно, что в этой описке сказалась какая-то особенность и произношении гласной).

(jэ̆л’_дэ̆_р, jэ̆л’д’э̆_р), лыжи; коньки. Ст. Чек. Изамб. Т. Йĕлтĕрпе ярăнас, кататься на коньках. СПВВ. X. Йĕлтĕр — коньки. См. шумалли. СПВВ. МС. Йĕлтĕр — лыжи. СПВВ. ИА. Йĕлтĕрпе хĕлле мулкакчсене хăвалаççĕ. На лыжах охотятся зимой на зайцев. Н. Карм. † Анкарти пĕр хыçĕнче, шур юр çинче йĕлтĕрпеле шаван пĕрте çук. Курм. † Йĕлме касрăм, йĕлтĕр (лыжи) турăм туран тăва çӳреме. Савса илтĕм сарă хĕр туйран тува çӳреме. Ч. П. Йĕс йĕлтĕрне шуса кĕтĕмĕр. Яргуньк. Йĕттĕр, коньки.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

чаңгы

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«лыжи». Образовано из двух марийских слов: йал «нога» и тар «сани»; следовательно, йĕлтĕр— «ножные сани».

Çавăн пекех пăхăр:

йĕлпĕрĕн йĕлпĕрт Йĕлпешке вар йĕлт « йĕлтĕр » йĕлтĕр кăдăлă йĕлтĕр пӳшкенĕ йĕлтĕр-оралă йĕлтĕрçĕ йĕлтĕрле