Шырав: каска

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I. (каска)

каска (шлем, çĕлĕк)
хурçă каска — стальная каска

II. (каска)

1.
колода, чурбан
плаха
вутă каски — колбда, на которой колют древа
юман каска — дубовая колбда
каска вĕлле — колода (улей)
каска пуканĕ — чурбан, обрубок дерева
каска урапи — телега для перевозкн бревен
Çӳрен каска якалнă, выртан каска мăкланнă. — посл. Перекатывающаяся колбда станбвится гладкой, а лежачая обрастает мхом. (соотв. Под лежачий камень вода не течет).

2.
намогильный столб

◊
каска кăмпи — ивишень (гриб)

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

чурбан
колода, криж
выртан каска мăкланать, çӳрен каска йакалать — лежачий кряж обростает мохом, а перекатывающийся с места на место делается гладким
каска пукан — скамейка

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

i. q. вал. Н. Карм., Янгорч. и др.

(каска), колода, чурбан, кряж. Тюрл. Каска — коряга. Шорк. Каска, толстое, но не так длинное дерево; если дерево очень толстое, а также длинное, то оно называется «прене». Ib. Ку пренен кочĕ каска кочĕ пек. Сред. Юм. 1) Каска тесе, вăн вершкаран ытла пĕренĕсене калаççĕ. 2) Кĕпеçапакан пĕренене (так!) таткине, каска таткине калаççĕ. Яргуньк. Каска — кĕске пысăк пĕрене (более ¹/₄ метра в диаметре и до З метр. длиною), йоман каски; если меньше то назыв. «моклака». См. кĕреш. Упа. Шăтăкра каска пек выртать. Чураль-к. Пĕр каска урлă икĕ автан вăрçĕç. (Куç). Ядр. Тавай, пичи, хĕр пăхас: те хурине пăхайпăр, те саррине пăхайпăр; сарри ытла саланчăк, хури ытла хороший. — Ах, шăлăм, апла мар, каска урлă каçас мар! (= мантан малтан ан алан). Сĕт-к. Урамри каская тапса йăвантарияс çок. ЙФН. † Ай, пичи, хĕр куртăм: сĕт чĕрессинчен тухнăскер, катан пир кĕпи тăхăннăскер! Эсĕ илмесен, эпĕ илеп. — Ай, шăлăм, апла мар, каска урлă каçас мар! Курм. † Тавай, пичей, хĕр пăхар; эс илмесен, эп илеп, каска орлă йорамасть. Б. 13. Выртан каска мăкланнă, çӳрен каска якалнă, тет. (Послов.). N. Выртан каска мăкланнă, çӳренĕ чул якалнă, тет. ЧП. Хурама каска. || Вал. Альш. Икково. Кайма ям çол, килме каска! (= скатертью дорога!).

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

сущ.жен.
каска (тимĕр е пластмасса калпак); каска шахтёра шахтёр каски

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

ж. каска (тимĕр калпак).

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«колода», «кряж», «чурбан», «плаха»; каска пуканĕ «обрубок бревна, служащий табуретом» (у сапожника); тат. кискә «кряж (большой обрубок от толстого дерева)»; башк. бӳкән «обрубок»; алт. В кесик «обрубок»; казах. кеспелтек «обрубок», «плаха». От кас.

Çавăн пекех пăхăр:

каскăç каскăн каскăнлан каскăч « каска » каска вĕлле каска кăмпи каска кайăкĕ каска кучĕ йĕки каска пăчки