I.
плесень
плесенный, плесневой
пăнтăх кăмпи — плесневые грибки
пăнтăх шăрши — запах плесени, плесенный запах
çимĕçсене пăнтăх çапнă — продукты заплесневели, покрылись плесенью
2. перен.
плесень
II. глаг.
1.
плесневеть
пăнтăхнă апат — заплесневелая пища
пăнтăхнă шăршă — запах плесени
пăнтăхса лар — заплесневеть, покрыться плесенью
2. перен.
чахнуть
килте, ларса пăнтăх — зачахнуть, сидя дома
3. перен.
прогнить
пăнтăхнă монархи — прогнившая монархия
плеснеть
заплесневеть, испортиться. О сохр. здор. Йăлт пăнтăхса çĕрсе кайнă пулла çиес пулмасть. Ib. Анчах тĕпсакайĕ аяккисенче усал, ăнман, пăнтăхакан, çĕрекен тăпра ан пултăр. Хурамал. Çăккăр пăнтăхнă (заплесневел). Слеп. Пăнтăхса кăвакарса ларать. Питушк. Чĕрле капан (стог) тусассăн пăнтăхат (гниет в стогу). СПВВ. АС. Пăнтăхнă — кăмпаланса кăвакарнă. Ст. Чек. Унăн тăваралă çăвĕ (маленькие сырцы с маслом) пăнтăхса кăвакарса кайнă. Тускел. Çăмарта пăнтăхнă (протухло). Сред. Юм. Кив сăра малтан шăркаланать, вара кăмăскать, кайран вара чысти пăнтăхсах каять те, ĕçме те йорамас. СПВВ. Пăнтăхса ларнă, заплесневело. КС. Пăхăр укçа, çĕр айĕнче выртсан, пăнтăхать. Якейк. Пирн нӳхрепри пичкесем пĕтĕмпех пăнтăхса ларнă, халях кăларса тасатас полать. || В перен. смысле. N. Антон антăхнă, арăмĕ пăнтăхнă. (Сӳткеленчĕк). Зап. ВНО. Пӳртре ларсах пăнтăхрăн эсĕ! Сёт-к. Çăт-касси çăтăхнă, арĕм тоти тотăхнă, ачи-пăчи пăнтăхнă (так насмехаются над сёткасинцами). Кан. Э-э-э... хăнтăласем! Ни ĕçлени, ни пурăнни çук сирĕн... пăнтăхнăсем!
пăнтăх вăхăт, пăнтăх самана е пăнтăх самани, пăнтăх тапхăрĕ, ç.я. Обществăпа экономика аталанăвĕ хытса ларнă вăхăт; аталанусăр тапхăр (туп.). Аталанусăр иртсе кайнă çулсем вĕсем — пĕтĕмпех пăнтăх вăхăт. КЯ, 24.02.1989, 3 с. Пăнтăх тапхăрне каялла тавăраймĕç [Пуçелĕк]. ХС, 1991, 15 /. Унăн сăнарĕнче ... пăнтăх (застой) тапхăрĕнче вăй илнĕ тӳнтерлĕхсем палăрма пуçланă. ЧЛ, 1994, 11 кл., 47 с.
— пăнтăх саманин палли (П-н, 1991, 21 /, 10 с.); пăнтăх тапхăрĕнчи çынсем (Я-в, 1990, 5 /, 28 с.); «пăнтăх вăхăтĕнчи» çулсем (ÇХ, 1998, 50 /, 9 с.); «пăнтăх самана» çăмăллăхĕсем (ТА, 1998, 1 /, 37 с.).
Çавăн пекех пăхăр:
пăнтăр пăнтăр-пăнтăр пăнтăртат пăнтăртаттар « пăнтăх » пăнтăхлăх пăнтăхтар пăнтĕç пăнтаç Пăнти