Шырав: пĕтĕр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
вить, крутить, свивать
вĕрен пĕтĕр — вить веревку
çип пĕтĕр — сучить нитки
Урай варринче пĕтĕрсе çыхнăскер ташлать. (Шăпăр). — загадка Посреди пола пляшет некто скрученный и подпоясанный. (Метла).

2. разг.
уплетать, уписывать, уминать
ача апата пĕтĕрет кăна — мальчик уплетает (за обе щеки)

3.
класть куда-л., прятать
пĕтĕрсе чик — спрятать, запрятать (напр. в карман)

◊
хăлха пĕтĕр — отодрать за уши

II.
подражание крику перепелки

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

сучить
крутить
вĕрене пĕтĕр — веревку крутить
çип пĕтĕр — нитку сучить

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(-_д-), подр. крику перепела. ЧП. Пĕтĕр-пĕтĕр путене.

(_пэ̆_дэ̆_р, _пӧ̌д'ӧ̌_р, _пӧ̌_дӧ̌_р), крутить, сучить. Г. А. Отрыв. Урай варĕнче пĕтĕрсе çыхнăскер ташлать. (Шăпăр). Яндобы. Вĕрен вĕçĕн тиха самăртăп. (Йĕке пĕтĕрни). Ачач 60. Ахаль те илемлĕ пĕтĕрсе лартнă хура уссине (свои черные усы) сылтăм алли пӳрнисем татах пит хитрелентерсе пĕтĕре-пĕтĕре илеççĕ. || Надрать ухо. Б. Олг. Çиленсе холхаран пĕтĕртĕм пĕре она. || В перен. см. Орау. Пирĕн Элекçи паян апата пĕтĕрнĕ-янă (съел все).

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«крутить» (усы); «вить», «завивать», «сучить» (нитки), «тростить»; пĕтре «кудрявый»; тат. бӧтер «сучить», «крутить», «вертеть», «свивать»; башк. бөзрә «кудрявый», «вьющийся»; бӧзрәлә(т) «завивать»; уйг. бодрә «кудрявый».

Çавăн пекех пăхăр:

пĕтĕммĕн пĕтĕмпе пĕтĕн пĕтĕнĕшпе « пĕтĕр » пĕтĕрĕл пĕтĕрĕн пĕтĕрĕнтер пĕтĕрĕнчĕк пĕтĕре