Шырав: путлан

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
тухнуть, становиться затхлым, портиться (о яйцах)
путланнă çăмарта — 1) протухшее яйцо 2) болтун (насиженное яйцо без зародыша)

2.
погибать, терять способность к росту (о семенах, зародышах)
кантăр лайăх шăтрĕ, путланмарĕ — конопля взошла хорошо, не погибла
хур чĕпписем путланнă — гусята задохнулись, не вылупившись

3.
глохнуть, останавливаться, переставать действовать
мотор путланчĕ — мотор заглох

4. перен.
проваливаться, срываться, терпеть неудачу, поражение
атака путланса ларчĕ — атака захлебнулась
унăн ĕмĕчĕсем путланчĕç — его мечты не сбылись
мир тăшманĕсен каварĕ путланчĕ — заговор врагов мира сорвался

5. перен.
пропадать, исчезать
сгинуть
вăйĕ путланчĕ — у него иссякли силы, он лишился сил
ăçта кайса путланчĕç вĕсем? — куда они запропастились?
путлан! — бран. сгинь!

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

, потлан, испортиться; выйти из употребления. В. Олг. Потланнă çăмарта. Г. А. Отрыв. Кайран патах путланч (вышел из употреблення) вăл, кайран çакмарĕç ăна. || Увязнуть, завязнуть, задохнуться в грязи, задохнуться под коркой, образовавшейся в земле после дождя (о семенах). Хорачка. Хытă çомăр çурă тăк, шăтса тохимест, потланчă вара (напр., кантăр). Изамб. Т. Кантăра каярах (поздно) акăрăм та, путланчĕ (не взошла). Календ. 1911. Тарăн акнă тырă, çĕр типсе хытнинчен, шăтса тухаймасăр путланать. СПВВ. Х. Путланать тырă, шăтмасăр юлать. || Задохнуться. Чертаг. Пôтланнă, задохнулся (напр., цыпленок в яйце). Питушк. Чĕпĕсем пурте путланнă, тем тĕлне пулнă. N. Потланнă = чĕппи тохман. || Завязнуть; запутаться; сгинуть, пропасть. Кан. Уншăн ăна (его) вырăнти (местные) ирсĕр ĕç ăшне путланнисем курайми пулнă. Утăм 19. Шанатăп, шанатăп сана, ишĕлнĕ кив çурта эсĕ юсаса, тĕттĕмре путланнă яла çутă хунар кайса çутасса. Хурамал. Пит макăракан ачана калаççĕ: сассу ăшна путланманă! теççĕ. (Сассу ăшăнтах пĕтменĕ, брань). Кан. Лавкка путланчĕ. Лавка обанкротилась (закрылась). Хастарлах 37. «Путланман», тесе йĕрсе, кĕвĕлеччĕ. ЙФН. † Эпĕр каçпа хĕр куртăмăр. Ашшĕ парас тесеччĕ, амăш килте çук пулчĕ, кайтăр-кайтăр путлантăр, упăшкинчен савăнтăр.

Çавăн пекех пăхăр:

путлăх путлăхлă путлĕ путлĕн « путлан » путланкă путлантар путмăрлан путмар путмар сакки