1.
губа и губы
губной
аялти тута — нижняя губа
куштăрканă тута — обветренные, потрескавшиеся губы
çӳхе тута — тонкие губы
тăртанчăк тута — 1) воспаленные, опухшие губы 2) пухлые, толстые губы
тута тĕкĕ — пушок на губах
тута купăсĕ — губная гармошка
тутапа калакан сасăсем — лингв. губные звуки
Куç хитрине юратать, тута — тутлине. — посл. Глаза любят красивое, уста — вкусное.
2.
горлышко
край сосуда
витре тути — край ведра
кăкшăм тути — горлышко кувшина
◊
йĕпе тута — болтун, пустомеля
тута кĕпçи — бот. пастернак посевной
тута чирĕ — вет. ящур
тута пăр — быть недовольным
тута тăс — надуть губы, обидеться, капризничать
тута мăкăрт — надуть губы, обидеться, капризничать
тутана çырт — прикусить губу (соотв. прикусить язык), замолчать
тота (туда, тода), губы. Орау. Унăн тути пăрăннă халĕ (т. е. сердится. Насмешка). N. Кулнă чухне тути путать. Когда он(а) смеется; у него(нее) появляются ямки на щеках. Якейк. Хайхи шуйттанăн хĕпĕртенипе тоти хопăнма та пĕлмеçт, сиккелесе анчах çӳрет. N. Тута кучченеç çиессе кĕçтет. Юрк. Хĕрсем уява тухсассăн, арăмсенĕн тути усăнат; хĕрсем урамран (уявран) кĕрсессĕн, арăмсенĕн тути тӳрленет. Альш. Тияккăнĕ калат: тута мана та пĕр уçмине навус турĕ çав, тет. Ib. Тутине чĕркенĕ явлăкпа тытат-хуплат. Ст. Чек. Тута кĕçсен, вăтанаççĕ. Ib. Шăлна туту витеймес. Ты вечно смеешься. Ib. Чĕлхĕне туту витеймес. Не можешь не сплетничать. Шурăм-п. Йăтнă чухне кулаççĕ, пуплеççĕ: тута хупăнса тăмасть. В. Олг. Тота оçăлат серĕн. Вы решаетесь сказать. Альш. † Хĕр чуп-туса пăхманччĕ: тути тутлă, тиеççĕ. Орау. Кунĕпе ача ик тутине ĕмсе çӳрет, тем пур унта. Ала 106°. † Тытрăм-турăм тотине, тотине, çамăрăк чона вăй килет, вăй килет. Б. Хирлепы. † Урлă-пирлĕ çул каять, хĕрлĕ питлĕ хĕр килет, тытрăм-турăм тутине. Сред. Юм. Тутана тăсса çӳрет тесе çиленсе çӳрекен çынна калаççĕ. КС. Тутана пăсарттар. ГТТ. Тутине усрĕ. Тюрл. Тутине епле, сысна тути пек тăснă. СТИК. Тутине пăрса çӳрет. Губы кусает (сердится). Юрк. Ку çулта кăна мар, хĕр паракансенĕн тахçан авалтан тутисем сиснĕ. Альш. Çарансене çулса пĕтерсен, малта кĕтӳ çӳрет вара Елшелин. Кĕркуннеччен тута пусма (ткнуться мордой) вырăн юлмас. || Отверстие. Хорачка: пєчкӓ тоδиы, отверстие. Якейк. Ченĕк тоти, чăм тоти.
ирен
Çавăн пекех пăхăр:
тутăсăрлантар тутăх тутăхлă тутăхтар « тута » тута кĕпçи тута кĕпши тута тутар тута хуппи тута-çăвар